خلاصة:
هدف:هدف از این پژوهش،بررسی مفهوم و پیشینه تاریخ شفاهی در منابع داخلی و خارجی و همچنین مطالعه ضرورت،اهمیت و عوامل پیدایش و گسترش تاریخ شفاهی در حوزه یادمانهها میباشد. روش:این پژوهش به روش کتابخانهای(سندی)انجام گرفته است و اطلاعات آن از مطالعه منابع موجود در کتابخانههای معتبر و جستجوی مقالات در سایتها و پایگاههای اطلاعاتی مربوط به موضوع تاریه شفاهی فراهم گردیده است. یافتهها:امروزه تاریه شفاهی بهعنوان یکی از ابزارهای مهم و مؤثر در پژوهشهای تاریخی مطرح بوده و مهمترین رکن آن مصاحبه است.تأثیر انقلابات و تحولات سیاسی،تولیدات و محصولات انقلاب صنعتی و خلاقیت عدهای از تاریخنویسان از جمله عوامل پیدایش و گسترش تاریخ شفاهی در حوزه یادمانهها میباشد.همچنین سازماندهی،آمادهسازی و ارزیابی منابع تاریخ شفاهی از مباحث دیگری است که در این مقاله بدان اشاره میشود.
ملخص الجهاز:
"بنابراین در تعریف تاریخ شفاهی باید چند نکته را مدنظر قرار داد: نقش مصاحبه شونده در پروژههای تاریخ شفاهی بهعنوان یک منبع دست اول ناظر بر رویدادهای تاریخی و یا مقطعی از تاریخ شیوه گردآوری مطالب و اینکه تاریخ شفاهی نوع جدیدی از تاریخ(و یا مثلا تاریخ اصلی) نیست بلکه روشی است در پژوهشهای تاریخی و گردآوردن منابع در مطالعات تاریخ معاصر به خاطر داشته باشیم که این روش بویژه در بررسیهای«تاریخنگاری از پائین»بسیار مهم و کارآمد است.
البته عدهء زیادی از کتابداران معتقدند که طرح روسو به دلیل اینکه قابلیت تغییر و تجدیدنظر ندارد و ضمنا برای پارهای از منابع نیز کدی در نظر نگرفته،نباید مورد استفاده قرار گیرد و باید از ردهبندی کنگره استفاده نمود که مرتب در آن تجدیدنظر و اصلاح صورت میگیرد و زنده و پویاست؛ولی ادارهء مصاحبهء تاریخ شفاهی وابسته به سازمان اسناد و کتابخانه ملی،جهت ردهبندی منابع خود،از طرح روسو استفاده نموده است که از جملهء دلایل این اقدام،میتوان به موارد ذیل اشاره نمود(صالحی فشمی،5831): *آرشیو منابع تاریخ شفاهی،به صورت فقسهء بسته اداره میشود و تجزیه نشان داده است که در مورد مواد غیرچاپی-که به اینصورت خدمات خود را عرضه میکنند-استفاده از نظام ثبتی،کارایی بیشتری دارد.
*با توجه به نیاز مراجعان داخلی و خارجی به آرشیو منابع تاریخ شفاهی، بهتر است که برای ردهبندی این مواد از شمارهء ثبت استفاده شود تا سرویسدهی با سهولت و سرعت بیشتری صورت پذیرد."