خلاصة:
ibدر رویداد تغییرات زیستمحیطی حاصله از فعالیتهای انسانی که دامنه آن این روزها تا حد تغییر ترکیب هوا نیز گسترش یافته است،شهرها را باید هم قربانی این رویداد دانست و هم مقصر.انسان دائما در حال ایجاد تغییر در محیط زیست خود میباشد.چه محیط زیست طبیعی و چه انسان ساخت.لیکن امروز محیط زیست شهری خود موجب ایجاد تغیرات اساسی در کل اکوسیستم جهانی گردیده که شناخت آثار آن تنها در این اواخر برای ما ممکن گردیده است.برای درک نقش زیستمحیطی شهرها،آثار زیانبار آن و اقداماتی که میتوان برای کاهش این آثار بکار گرفت لازم است در درجه اول شهر را بهعنوان جزئی از کل محیط زیست در نظر گرفت. نتیجه کلی این است که باید شهرها را با درایت و هوشیاری بیشتری طراحی و اداره کرد.این بدان معنی است که شهر در تعاون و همبستگی با محیط زیست ادامه حیات دهد و نه به قیمت آن.اهمیت این امر با عکسالعملهائی که کره زمین نسبت به فشارهایی که انسان عمدتا ناآگاهانه و غیرمسئولانه بر آن وارد کرده است روز بروز بیشتر آشکار میشود.در این مقاله ضمن تجزیه و تحلیل آثار شهرنشینی بر محیط زیست و همچنین آثار تخریب محیط زیست بر شهرها مخصوصا شهرهای بزرگ به ذکر بعضی از راهحلهای شهرسازی که در سالهای اخیر پیشنهاد شده است میپردازیم
ملخص الجهاز:
"بنابراین شهرسازان و مدیران شهری باید نظام شهری را بهعنوان یک کل در نظر گرفته و به این طریق اثر کالبدی شهر بر محیط طبیعی و بیوسفر را مدنظر قرار دهند.
شدت احتمالی آثار این فرایندها همراه با وضعیت نامعلومی که آنها را فراگرفته ما را بر آن میدارد که مسائل مزمن کیفیت نامطلوب هوا و آب و انباشته شدن مواد زاید، تراکم ترافیک و کلا اسراف بیش از حد جوامع پیشرفته و در اینجا پیشرفت را بار دیگر مورد ارزیابی قرار دهیم.
مسئله این است که شهرهای جنوب متأسفانه مسائل زیستمحیطی از نوع شمال را پدید میآورند در حالیکه اقتصاد آنها با مشکلات جدی روبرو است و بنابراین از نظر مالی و توانائی کنترل آثار آن،چه مسائل سنتی زیستمحیطی نظیر کیفیت پائین آب و ضعف مدیریت مواد زائد و چه مسائل جدید تغییرات آب و هوائی را ندارند.
این وضعیت تا قبل از مرحله اخیر صنعتی شدن در اکثر شهرها وجود داشت و چارهای نبود جز اینکه نیازهائی همچون مواد غذائی،آب،سوخت و مصالح ساختمانی از خود منطقه تأمین شود و تنها کالاهای لوکس و تفننیگران قیمت را جمعیت:یک میلیون.
در مورد آثار شهرها بر هوا باید گفت که متأسفانه بین زمان تشخیص مسائل و زمان اقدام برای حل آنها فاصله زیادی وجود داشته و گاهی نیز اقدام ناکافی و کند بوده است.
امید است شهرسازی ما نیز باتوجه به مسائل عدیدهای که شهرهای ما از نظر زیستمحیطی و کیفیت زندگی با آنها روبرو است تحولی در خود ایجاد کرده و پیش از آنکه وضعیت به شرایط غیرقابل جبرانی برسد نقش خود را در حفظ محیط زیست و اتفاء کیفیت آن به مفهومی پایدار بازی کند."