خلاصة:
در بسیاری از موارد به علت اینکه خاک مناسب در اطراف محلهای دفن ممکن است موجود نباشد،بنابراین با افزودن خاک رس بنتونیتی به خاک محل،میزان نفوذپذیری آن را کاهش میدهند.با توجه به اینکه تعداد آلایندههای موجود در شیرابه(طیف وسیعی از ترکیبات آلی و معدنی را شامل میشود)بسیار گسترده میباشد،و بسیاری از آنها جذب ذرات رسی شده و ضخامت بین لایهای آنها را تغییر میدهند،لذا ضریب نفوذپذیری اینگونه خاکها به واسطه سازوکارهای جذب و تغییر ضخامت بین لایهای کاهش مییابد.ضمنا رسهای بنتونیتی به دلیل سطح ویژه بالا(800 مترمربع بر گرم)و قدرت جذب سطحی زیاد(در مقایسه با خاکهای درشت دانه)به آلایندهها حساستر بوده و نوع بلور و کاتیونهای موجود در ساختمان آنها تاثیر زیادی بر ضریب نفوذپذیری لاینرهای محل دفن دارد.به عنوان مثال شیرابههای حاوی سیالات آلی مانند هپتان،متانول،بنزن،اتانولآمین و تتراکلرواتین ممکن است تا بیش از هزار برابر موجب افزایش نفوذپذیری اینگونه خاکها گردند.همچنین برخی از فلزات سنگین مانند آرسنیک، باریم،کادمیم،مس و نیکل در اثر جذب در سطح و ساختمان درونی ذرات موجب تغییراتی در ضخامت لایه دوگانه میگردند. با توجه به مطالب فوق،در این تحقیق تلاش گردیده که آثار شیرابه واقعی بر ساختمان و ضریب نفوذپذیری خاکهای رسی بنتونیتی بررسی گردد.بدین منظور آزمایشهای گوناگون ژئوتکنیکی از قبیل دانهبندی،وزن مخصوص،نفوذپذیری،برگشت اشعه ایکس و نیز آزمایشهای محیط زیستی برروی نمونههای خاک ماسهای با 2%،4%و 6%بنتونیت انجام و آثار آب و شیرابه (از محل دفن کهریزک)بر ساختمان و ضریب نفوذپذیری اینگونه خاکها بررسی و در نهایت مناسبترین خاک برای لاینرهای زیر محل دفن ارائه گردید. نتایج آزمایشهای مذکور نشان داد که نمونههای خاک براساس روش دانهبندی متحده (USCS) از نوع SP (ماسه بد دانهبندیشده)بوده و نمونههای ماسهای حاوی 4%و 6%رس بنتونیت با شیرابه،به ترتیب دارای میانگین ضریب نفوذپذیری 8-10*15/2 و 10-10*3/1 سانتیمتر بر ثانیه میباشند.نمونههای یادشده پائینتر از حد استاندارد سازمان محیط زیست کشور امریکا cm/sec) 7-108)برای لاینرهای محلهای دفن میباشند نتایج آزمایشهای برگشت اشعه ایکس دلالتبر تغییر ضخامت ذرات رسی(از 6/11 آنگسترم به 7/15 آنگسترم)در اثر جذب شیرابه در ساختمان و سطوح آنها دارد.
ملخص الجهاز:
"بدین منظور آزمایشهای گوناگون ژئوتکنیکی از قبیل دانهبندی،وزن مخصوص،نفوذپذیری،برگشت اشعه ایکس و نیز آزمایشهای محیط زیستی برروی نمونههای خاک ماسهای با 2%،4%و 6%بنتونیت انجام و آثار آب و شیرابه (از محل دفن کهریزک)بر ساختمان و ضریب نفوذپذیری اینگونه خاکها بررسی و در نهایت مناسبترین خاک برای لاینرهای زیر محل دفن ارائه گردید.
نمونههای یادشده پائینتر از حد استاندارد سازمان محیط زیست کشور امریکا cm/sec) 7-108)برای لاینرهای محلهای دفن میباشند نتایج آزمایشهای برگشت اشعه ایکس دلالتبر تغییر ضخامت ذرات رسی(از 6/11 آنگسترم به 7/15 آنگسترم)در اثر جذب شیرابه در ساختمان و سطوح آنها دارد.
با توجه به اینکه آلایندههای موجود در شیرابه(تعداد آنها بسیار گسترده میباشد)جذب ذرات رسی شده و ضخامت بین لایهای آنها را تغییر میدهند،لذا ضریب نفوذپذیری اینگونه خاکها به واسطهء سازوکارهای جذب و تغییرات در ضخامت لایه دوگانه تغییر میکند.
در این تحقیق کوشش بر آن بوده است که با انجام آزمایشهای گوناگون ژئوتکنیکی و محیط زیستی برروی نمونههای خاک ماسهای همراه با 2%،4%و 6%خاک رس بنتونیتی،اثر آب و شیرابه را بر ساختمان و ضریب نفوذپذیری اینگونه خاکها بررسی و در نهایت مناسبترین خاک برای لاینرهای زیر محلهای دفن ارائه گردد.
جدول شماره(3):نتایج آزمایش Xray برروی نمونههای رس (تصویرتصویر) با در نظر گرفتن ضرایب نفوذپذیری cm/s 8-10*15/2و cm/s 10-10*3/1برای خاکهای بنتونیتی 4%و 6%،دبی خروجی از لاینرهای احداثشده در زیر محلهای دفن در یک سال از یک سانتیمتر مقطع،به ترتیب cm3 67/0 و cm3 004/0 میباشد که با در نظر گرفتن اینکه ضخامت لاینرها معمولا در حدود m 1 است،پس مقدار حجم خروجی شیرابه از چنین لاینرهایی در طول عمر مفید محل دفن بسیار پایین و در حد قابل اغماض میباشد."