خلاصة:
طرح مساله: سازمان های تامین اجتماعی نقش عمده ای در تامین مخارج درمان بیمه شده ها دارند. آمارهای موجود نشان می دهد که در ایران رشد متوسط سالانه سرانه این مخارج به قیمت جاری و ثابت به ترتیب 6/15 درصد و 3/2 درصد طی سال های 1340 الی 1382 بوده است. مساله اصلی تحقیق حاضر، بررسی عوامل اقتصادی و جمعیتی و بهداشتی موثر بر این افزایش با رویکرد اقتصاد بیمه درمان می باشد.
روش: با استفاده از مبانی نظری بیمه درمان، متغیرهای واقعی تاثیرگذار بر هزینه ها شناسایی شده و در قالب یک مدل هزینه از نوع گاب ـ داگلاس گنجانده شده اند و با استفاده از آمارهای موجود و به روش OLS برآورد گردیده است.
یافته ها: یافته های حاصل از الگوی به کار رفته نشان می دهد که اطلاعات نامتقارن بین سازمان و بیمه شده در افزایش هزینه موثر است؛ القا تقاضا توسط عرضه کننده در افزایش هزینه موثر است؛ افزایش تعداد شهرهای بزرگ تاثیر زیاد بر افزایش هزینه دارد؛ شاخص قیمت بهداشت و درمان اثر مثبت و معنی داری بر هزینه دارد؛ بین هزینه های دولت در بخش بهداشت و درمان و هزینه های درمان سازمان رابطه مکملی حاکم است؛ و درآمد سرانه اثر مثبت روی هزینه ها دارد.
نتایج: به منظورکاهش سرعت افزایش هزینه ها، راهکار اصلی به کنترل در آوردن متغیرهای مذکور و به تبع آن کاهش اثرات آن ها می باشد.
ملخص الجهاز:
"یافتهها: یافتههای حاصل از الگوی به کار رفته نشان میدهد که اطلاعاتنامتقارن بین سازمان و بیمه شده در افزایش هزینه موثر است؛القا تقاضا توسطعرضهکننده در افزایش هزینه موثر است؛افزایش تعداد شهرهای بزرگ تاثیر زیادبر افزایش هزینه دارد؛شاخص قیمت بهداشت و درمان اثر مثبت و معنیداری برهزینه دارد؛بین هزینههای دولت در بخش بهداشت و درمان و هزینههای درمانسازمان رابطۀ مکملی حاکم است؛و درآمد سرانه اثر مثبت روی هزینهها دارد.
با توجه به رشد واقعی2/3 درصدی سالانه هزینه درمان تأمین اجتماعی منشأ افزایش هزینهها نمیتواند تنها تورمباشد بلکه عوامل واقعی در آن مؤثر هستند که در این تحقیق مسالۀ اصلی شناخت آنها درقالب یک مدل اقتصاد سنجی است.
در این مدل عواملواقعی مؤثر بر هزینههای درمان )1^H( با توجه به مباحث گفته شده به صورت زیر شناساییمیشود: الف)حق بیمه درمان )UP( : حق بیمۀ درمان منبع عمده تأمین هزینههای درمان بیمهشدهها توسط سازمان تامین اجتماعی است.
این اثرنشاندهندۀ دو حقیقت مهم است:اول اینکه با افزایش قیمتهای دورۀ قبل بهداشت ودرمان،افراد به بیمۀ درمان در دورۀ جاری روی آورده و مخارج خود را با پرداخت حقبیمه به سازمان منتقل میکنند؛از طرف دیگر با افزایش شاخص قیمت بهداشت و درمان،سازمان برای خرید خدمات و دارو هزینۀ بیشتری میپردازد.
مهمترین راهکارهای استخراجی از نتایج این تحقیق برای سازمان تأمین اجتماعیعبارتند از:مراقبت ویژه برای جلوگیری از القاء تقاضا توسط عرضهکننده از طریق بررسیدقیق اسناد پزشکی و روابط پزشکان و بیمارستانهای طرف قرار داد با سازمان تأمیناجتماعی،دقت در وضعیت سلامتی و بیماری افراد قبل و بعد از بیمه شدن،احتمالا اعمالنرخ حق بیمههای متفاوت برای گروههای با ریسکهای متفاوت،مراقبت بیشتر از بیمهشدههای درمان در شهرهای بزرگتر به منظور جلوگیری از وقوع حادثۀ بیماری با مخارجسنگین برای تأمین اجتماعی."