خلاصة:
تحولات فنی و اقتصادی پس از اولین بحران نفتی،طیف گستردهای از مدلها را برای تجزیه،تحلیل پیشبینی تقاضای انرژی در دسترس قرار داد.یکی از بزرگترین تقاضاکنندگان انرژی بهویژه فراوردههای نفتی در جهان که همواره موضوع مداخلات سیاستی دولتها نیز بوده است،بخش حملو نقل میباشد.در این راستا مقالهی حاضر به مدلسازی تقاضای فرآوردهها از طریق حداکثرسازی سه مرحلهای تابع مطلوبیت با توجه به قید مخارج مربوطه در هر مرحله اقدام شده است.مدل پیشنهادی از نوع مدلهای سری زمانی ساختاری بوده و دارای جزء غیر قابل مشاهدهی روند است که پس از تبدیل مدل به صورت حالت-فضا و با بهکارگیری الگوریتم کالمن فیلتر از طریق روش حداکثر راستنمایی برای دورهی زمانی 86-1358،برآورد شده است.نتایج حاکی از آن است که اولا ماهیت روند از نوع روند هموار بوده و ثانیا فرایند حرکتی آن غیر خطی است.با توجه به توابع تقاضای برآورد شده،کشش قیمتی تقاضای بنزین و نفتگاز کمتر از یک بوده،به طوری که در مورد بنزین این کشش در کوتاهمدت و بلندمدت به ترتیب برابر(24.0-و 3.0-)و در خصوص نفتگاز برابر(2.0-)بوده است. کشش درآمدی برای این فراوردهها به ترتیب(71.1 و 84.0)میباشد.حساسیت تقاضای بنزین و نفت گاز به تغییرات سرانه مالکیت وسایل نقلیهی بنزین و نفتگاز به ترتیب 41.1 و 75.0 بوده است.
ملخص الجهاز:
"اگر قیمت فرآوردههای مذکور به ترتیب با pga,pde,pop نشان داده شود،در این صورت قید درآمدی به صورت زیر خواهد بود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) از حداکثر تابع مطلوبیت(01)با توجه به محدودیت درآمدی(11)،توابع تقاضای هر یک از فرآوردههای نفتی اصلی به صورت معادله(21)استخراج میشود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) میتوان اثبات کرد اگر توابع مطلوبیت فوق به شکل(به تصویر صفحه مراجعه شود)، (به تصویر صفحه مراجعه شود) و(به تصویر صفحه مراجعه شود) باشد،در این صورت توابع تقاضای استخراج شده در رابطهی(21)به صورت زیر خواهد بود:(ماناسینقه و شرام1، 3891) (به تصویر صفحه مراجعه شود) براساس رابطهی(31)،توابع تقاضا برای بنزین و نفتگاز به صورت زیر میباشد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) که در آن t1,t2,t3,Q?1,Q?2,Q?3,h,k پارامترهایی که به پارامترهای a?,y?,b?
اگر شیب روند تصادفی و سطح آن ثابت باشد،در این حالت مدل رگرسیونی حاصل شده معروف به مدل روند هموار1خواهد بود که به شکل معادله(22)نوشته میشود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به مباحث فوق و ادبیات نظری ارائه شده در زمینهی مدلهای تقاضای انرژی،روابط(61)تبدیل به روابط زیر خواهند شد که بیانگر توابع تقاضای بنزین و نفتگاز در بخش حملونقل در این مطالعه هستند: (به تصویر صفحه مراجعه شود) که در آن(به تصویر صفحه مراجعه شود)،لگاریتم مقدار تقاضای بنزین و نفتگاز در بخش حملونقل،(به تصویر صفحه مراجعه شود)،لگاریتم قیمت واقعی بنزین،نفتگاز و سایر فرآوردهای نفتی، lnyt درآمد واقعی،(به تصویر صفحه مراجعه شود)لگاریتم واردات بنزین و نفت گاز،(به تصویر صفحه مراجعه شود)لگاریتم تعداد وسایط نقلیهی بنزین و نفتگازسوز، (به تصویر صفحه مراجعه شود)متغیر روند و(به تصویر صفحه مراجعه شود)،ابر پارامترها هستند."