خلاصة:
از جمله اخبار غیبی روایت شده از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله و معجزات آن حضرت،
پیشگویی ظهور گروهی به نام مارقین1 بود. ایشان در این پیشگویی به فردی اشاره
میفرمایند که منابع تاریخی و روایی از او به نام ذوالخویصرة2 یاد کردهاند. پیامبر صلیاللهعلیهوآله
ضمن اینکه او را اصل و ریشهی مارقین (خوارج) معرفی فرمودند علامتی نیز برای
یکی از یاران او به این شرح ذکر کردند: شخصی سیه چرده در میان آنان است که
زایده گوشتی بر بازوی او است (ذوالثدیه).3 بسیاری از منابع تاریخی، روایی و
تفسیری، ذوالخویصره را حرقوص بن زهیر سعدی تمیمی دانستهاند که در جنگ
نهروان کشته شد. عدهای نیز ذوالثدیه را همان حرقوص بن زهیر دانستهاند. در این
پژوهش خواهد آمد که حرقوص بن زهیر و ذوالخویصره یک تن بودند، ولی انطباق او
بر ذوالثدیه جای تأمل و تردید است.
ملخص الجهاز:
"پیامبر صلیاللهعلیهوآله ضمن اینکه او را اصل و ریشهی مارقین (خوارج) معرفی فرمودند علامتی نیز برای یکی از یاران او به این شرح ذکر کردند: شخصی سیه چرده در میان آنان است که زایده گوشتی بر بازوی او است (ذوالثدیه).
طبری در تفسیر جامع البیان،27 مقدسی در البدء و التاریخ،28 ابن بشکوال در غوامض الأسماء المبهمه،29 واحدی نیشابوری در أسباب نزول الآیات،30 بغوی در تفسیر معالم التنزیل،31 قرطبی در الجامع لأحکام القرآن،32 قاضی عیاض در الشفاء بتعریف حقوق المصطفی صلیاللهعلیهوآله ،33 ابن اثیر در أسد الغابه،34 ابن تیمیه در الصارم المسلول،35 ابن کثیر در تفسیر و سیره،36 ابن حجر در فتح الباری،37 سهیلی در روض الأنف38 (مستند به قول واقدی) و شوکانی در نیل الأوطار،39 ذوالخویصرة را با حرقوص بن زهیر یکی دانستهاند.
در این صورت چرا منابع تاریخی و روایی دست اول در ذکر حوادث جنگ نهروان به ذوالخویصرة به طور مستقیم اشاره نکردهاند و مثلا نگفتند همان ذوالخویصرهای که پیامبر صلیاللهعلیهوآله در مورد او فرموده بود او اصحابی پیدا خواهد کرد که از دین خارج خواهند شد...
59 ابویعلی در ادامهی همین روایت میافزاید: موسی بن عبیدة که از راویان این خبر است گفت: محمد بن کعب پیوسته اظهار میداشت، آنکه پیامبر صلیاللهعلیهوآله دستور قتل او را داده بودند همان ذوالثدیه بود که علی علیهالسلام وی را در نهروان کشت."