ملخص الجهاز:
"مؤلف محترم باتوجه به این تفاوت در شبکۀ معرفتی اشراقی و صدرایی مینویسد:«درست است که ملا صدرا معقولات ثانی فلسفی را اعتباری برمیشمارد،اما نزد وی معنای اعتباری،معنای مراد شیخ اشراق نیست که عقلی محض و ذهنی صرف باشد.
اما هستند عده- ای که تصور میکنند تفاوت یاد شده در سراسر فلسفۀ اسلامی از فارابی تا ملا صدرای شیرازی جریان دارد،و برخی نیز گمان میکنند تساوق به معنای سینوی کلمه بر سراسر دورههای فلسفی حاکم بوده است،9درحالیکه چنین نیست و ما در سیر تفکر فلسفی در سنت اسلامی با تطوری در اصطلاح تساوق مواجه هستیم؛چنان- که تساوق نزد ابن سینا همان تساوی نزد ملا صدرا است.
10مؤلف محترم اما در کتاب حاضر،در این باب،نکتهسنجیهایی دارد که به اختصار بدانها اشاره میشود: -توجه به سیر تطوری و دگردیسی مسأله:غالبا تساوق نزد ابن سینا،خواجه نصیر و ملا صدرا به گونهای عرضه میشود که گویی به شبکۀ معرفتی و زبانی واحدی روبرو هستیم؛ شبکهای که هیچگاه دستخوش تطور نشده و روی دگردیسی را به خود ندیده است؛ازاینرو، گاه با عینک فیلسوف متأخر سراغ فیلسوف متقدم میرویم و زمانی با فضای گذشته،درصدد فهم و تفسیر فلسفۀ متأخر برمیآییم که هر دوی آن مایۀ بدفهمی،سردرگمی و سردرآوردن در وادی تعارض است.
انسجام سازوار از گونههای حیثیت تقییدی در بخش دوم کتاب حاضر عنوانی به نام اقسام حیثیت تقییدی وجود دارد که به نظر میرسد قلب اثر به شمار میآید و در آن مهمترین پرسش حیثیت تقییدی طرح و پی گرفته شده و اقسام آن ذکر شده گشته است؛بنابرآنکه فیلسوفان همواره درصدد یافتن ملاک (به تصویر صفحه مراجعه شود) اتصاف مجازی موصوف به وصف در حوزۀ مسایل هستیشناسی بودهاند و آن ملاک را در ارتباط خاص موصوف مجازی با موصوف حقیقی و به تعبیری ارتباط خاص میان واسطه و ذو الواسطه برشمرند که باید آن ارتباط را در گزارهها جست و تحلیل کرد."