خلاصة:
هدف: پژوهش حاضر با هدف عارضه یابی سیستم کتابخانه های عمومی به ارزیابی عملکرد کتابخانه های عمومی شهرستان یزد پرداخته است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر زمان، تک مقطعی می باشد. روش انجام پژوهش به شیوه سندی و پیمایشی است. استراتژی به کار گرفته شده، استراتژی تحلیل مبتنی بر مدل سازی ریاضی و با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها می باشد. جمع آوری داده ها با استفاده از مستندات و پرسشنامه انجام شده است. دامنه مکانی پژوهش، کتابخانه های عمومی شهرستان یزد و دامنه زمانی آن سال 1387 می باشد. پس از جمع آوری داده ها، مدل ریاضی مناسب جهت ارزیابی عملکرد کتابخانه ها تدوین و نتایج با استفاده از نرم افزارهای WINQSB و SPSS تحلیل شدند. یافته ها: با طراحی و اجرای مدل مناسب تحلیل پوششی داده ها، میزان کارایی کتابخانه های عمومی شهرستان یزد مشخص شد. در این مدل که دارای بازده متغیر نسبت به مقیاس است 11 کتابخانه که معادل 55 درصد از کتابخانه ها می باشند، دارای کارایی کامل یعنی یک بودند. همچنین نتایج رتبه بندی ورودی ها و خروجی ها با استفاده از تکنیک SAW نشان داد که از بین ورودی ها، تعداد کارمند و از بین خروجی ها، تعداد اعضای دارای کارت عضویت دارای بیش ترین اهمیت در عملکرد کتابخانه ها می باشند. در یک جمع بندی کلی می توان گفت علی رغم وجود امکانات نسبتا مناسب در حوزه زیرساخت های کتابخانه های عمومی شهرستان یزد، جذب کاربران به استفاده از کتابخانه در قالب شاخص های تعداد کتاب به امانت گرفته شده و استفاده افراد از کتابخانه چندان مطلوب نبوده است. اصالت/ارزش: امروزه با توجه به رشد و اهمیت فزاینده سازمان ها در اجتماع، ارزیابی عملکرد آن ها بسیار مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با به کارگیری یکی از روش های کمی در زمینه ارزیابی عملکرد، به ارزیابی عملکرد کتابخانه های عمومی شهرستان یزد بپردازد.
ملخص الجهاز:
"بدیهی است ارزیابی عملکرد به تنهاعیی نمیتواند منجر به بهبود شود؛بنابراین درادامه ضمن تبیین مسیر بهبود،تلاش میشود تا با بهرهگیری از تحلیل حساسیت مدلهای طراحیشده و نیز بهرهگیری از تکنیکهای تصمیمگیری چندمعیاره،نسبت به شناسایی عارضههایورودی و خروجی سیستم کتابخانهها و اولویت ورودیها و خروجیها اقدام شود.
ویتالیانو1(1998)با بررسی کاربرد تکنیک تحلیل پوششی دادهها در کتابخانههای عمومی،چهار متغیر ورودی(کل کتب نگهداری شده،کل ساعات کار در هفته،کتابهای جدیدخریداری شده و تعداد وجهه اشتراک فعالی)و دو متغیر خروجی(کل چرخش کتاب سالانه وتعداد سؤالات مرجع)را برای ارزیابی کارایی در نظر گرفت.
باید اذعان کرد که عدم تحلیل حساسیت ورودی و خروجی و شناسایی مهمترین ورودیو خروجیهای رقابتی برای حوزه کتابخانه از جمله کاستیهای مطالعات گذشته در حوزهاستفاده از تکنیک تحلیل پوششی دادهها برای ارزیابی کتابخانهها بوده است.
معرفی ورودیها و خروجیهای کتابخانه در مدل (به تصویر صفحه مراجعه شود)سنجش ورودیها و خروجیها با استفاده از اطلاعات سال 1387 است که از مرکز آمار واطلاعات نهاد کتابخانههای عمومی استان یزد گرفته شده است.
در واقع نحوه بهرهبرداری و اتخاذ این ورودی وخروجیها در کتابخانههای متناظر به نحو مناسبی انجام میشود و لازم است خبرگان سازمانیضمن شناسایی نقاط قوت آنها برنامهریزیهای مناسب را برای حفظ عملکرد آنها و نیز تسریآن به سایر ورودیها و خروجیها انجام دهند.
رتبهبندی ورودیها و خروجیها با استفاده از تکنیک مجموع ساده وزنی در کتابخانههای عمومی یزد (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری مدیریت عملکرد واحدهای خدماتی با عنایت به تعامل مستقیم و فراگیر با مشتریان در ایننوع سازمانها از اهمیت ویژهای برخوردار است."