خلاصة:
با شکل گیری بحران سیاسی در سوریه، بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای براساس منافع و علایق خود جهت گیری های مختلفی را در رابطه با این کشور، که اهمیت ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک خاصی در منطقه خاورمیانه دارد، اتخاذ نموده اند. در این میان تلاش پیگیر برخی دولت ها برای اعمال فشار و ساقط کردن حکومت اسد، از جلوه های بارز تحولات سوریه محسوب می شود که بر پیچیدگی اوضاع این کشور افزوده است. این مقاله به دنبال آن است تا با ارائه چهارچوبی نظری، به واکاوی انگیزه های مهم ترین بازیگران بین المللی که خواهان سقوط نظام حاکم در سوریه هستند، بپردازد. بر این اساس پرسش اصلی مقاله این است که نقش و انگیزه های مهم ترین بازیگران بین المللی معارض با نظام سوریه چیست؟ البته با توجه به گستردگی بازیگران معارض، تنها به امریکا، عربستان و ترکیه که تاثیرگذارترین بازیگران نیز محسوب می شوند، پرداخته شده است. یافته های مقاله حاکی از آن است که منافع سه کشور فوق در سوریه، به سطح بالایی از همپوشانی رسیده است؛ امریکا به دنبال تضعیف جبهه مقاومت به نفع رژیم صهیونیستی است، عربستان به دنبال گسترش نقش آفرینی و جلوگیری از نفوذ ژئوپولیتیکی و ایدئولوژیکی ایران در منطقه است و در نهایت، ترکیه گسترش نفوذ در خاورمیانه و اعاده گذشته تاریخی خود را دنبال می کند. در این میان، جلوگیری از گسترش قلمرو ژئوپولیتیکی ایران، فصل مشترک انگیزه های بازیگران فوق می باشد.
ملخص الجهاز:
"به دیگر سخن، حوادث سوریه مانور امریکا برای از بین بردن محور ایران،سوریه و حزب الله به عنوان شالوده قدرت ایران در منطقه است (abdo:2011) و هنگامی که دوستان اسرائیل در واشنگتن به این نتیجه رسیدند که راه ایران از سوریه میگذرد و پاشنه آشیل حزب الله نیز هست،روزشمار سقوط بشار اسد شروع شد.
سیاست خارجی ترکیه در حال تحرک در حوزه ژئوپولیتیکی خود است و این کشور برای تبدیل شدن به قطب در جهان تک قطبی آینده تلاش میکند (grigoryan and grigoryan:2011) از سال 2002 و با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه، احمد داوود اغلو،استاد روابط بین الملل،مشاور قبلی اردوغان و وزیر امور خارجه کنونی،نظریهپرداز سیاست خارجی این کشور بوده است.
در این میان،سقوط رژیم اسد میتواند نقش تعیینکنندهای در تقویت جایگاه اسرائیل و تضعیف جبهه مقاومت و همچنین تغییر موازنه قوا به نفع امریکا و به زیان جمهوری اسلامی ایران که بدون شک قدرت اول منطقهای در خاورمیانه و مهمترین چالشگر ایالات متحده در منطقه میباشد،ایفا نماید.
ترکیه بازیگر دیگر منطقهای است که از دیرباز متحد استراتژیک امریکا بوده است،اما باید در نظر داشت که تا ابتدای سده بیست و یکم، جسم این همپیمان در منطقه و روحش در اروپا سیر میکرد و تنها از سال 2002 و با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه بود که این کشور به خاورمیانه روی بازگرداند."