خلاصة:
براساس ضرورت توسعه کمی و کیفی آموزش در سطوح گوناگون از جمله در سطوح عالی، رصد شاخص های کیفیت آموزش عالی، به عنوان یکی از پایه های اصلی توسعه در کشور، اهمیت شایانی دارد. بر این اساس، از یک سو اهمیت دستیابی به اهداف سند چشم انداز توسعه ایران در سال 1404 و از سوی دیگر، ضرورت رسیدن به سطح مطلوبی از توسعه و کارآمدی نظام آموزش عالی ایجاب می کند تا به طور مداوم وضعیت موجود در این زمینه برای اصلاح احتمالی نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت، شناخته شود. در این مقاله تلاش شده تا این شناخت و آگاهی تاحد امکان دقیق، از خلال پژوهش علمی به دست آید. بر اساس ضرورت دوگانه یادشده، در این پژوهش با استفاده از رویکرد اسنادی با استفاده از اطلاعات موجود به ترسیم وضعیت و جایگاه آموزش عالی ایران در منطقه جنوب غرب آسیا پرداخته شده است. یافته های تحقیق نشان دهنده ممتاز بودن جایگاه کشور در معدودی از شاخص های مورد بررسی در کشورهای منطقه بوده است. در عین حال، در تعدادی دیگر از شاخص های آموزش عالی، وضعیت کشور در حد مناسب و قابل قبول قرار دارد. اما در مقابل، در تعدادی بیشتری از شاخص ها، کشورمان از جایگاه ممتازی- آن گونه که هدف سند چشم انداز بوده، برخوردار نیست. در مجموع نتایج پژوهش نشان دهنده شتاب اندک در مسیر دستیابی به جایگاه برتر منطقه جنوب غرب آسیا بوده است.
ملخص الجهاز:
"به بیان دیگر،علاوه بر نیاز به سنجش مداوم شاخصهای تدوین شده برایارزیابی کیفیت آموزش عالی،بررسی جایگاه ایران در بین کشورهای منطقه در مقاطع مختلفپیش از رسیدن به سال 1404 میتواند سیاستگذاران را از وضعیت موجود و موقعیت کشور درقیاس با آنچه در سند چشم انداز با ترسیم موقعیت نخست در منطقه آمده است،آگاه سازد.
برای بررسی موضوع مطالعه در میان کشورهای منطقه،شاخصهای کیفیت آموزش عالی که ازسوی شورای عالی انقلاب فرهنگی،شدهاند،با شاخصهایی که در مراجع و منابع ارزشیابی بینالمللی-مانند یونسکو،بانک جهانی و مانند آن-مبنای تولید اطلاعات و آمار هستند انطباق دادهشدهاند و در نهایت،تلاش شده تا علاوه بر تحلیل براساس حد اکثر شاخصهایی که در بانکهایاطلاعاتی معتبر دنیا پایه تحلیل قرار دارند از یک سو و شاخصهای تدوین شده از سوی شورایعالی انقلاب فرهنگی از سوی دیگر،مقایسهای بین وضعیت کشور ما با سایر کشورهای منطقهانجام پذیرد.
یافتهها برای مقایسه بهتر شاخصهای آموزش عالی و ارایه تصویری دقیقتر از جایگاه کشورمان درقیاس با کشورهای منطقه،ابتدا از نگاهی کلیتر برخی شاخصهای مرتبط با حوزه توسعه انسانی وآموزش را در منطقه بررسی میکنیم تا از این رهگذر بتوان وضعیت کشور را از نظر شاخصهاییبسیار مهم و مرتبط با شاخصهای آموزش عالی مورد تحلیل قرار داد.
هرچند بر این اساس نیز استنباط میشود که وضعیت کشور ما بالاتر از شاخص میانگین جهانیاست،اما در جهت دستیابی به اهداف سند چشم انداز،جایگاه نهم منطقه جایگاه مطلوبی به شمارنمیآید(پایگاه آماری یونسکو،بخش شاخصهای آموزش،2011).
میزان اتمام موفقیتآمیز مقاطع مختلف آموزش عالی یکی از شاخصهایی است کهارتقای هرچه بیشتر آن باید هدف باشد،اما وضعیت فعلی در شاخصهای کشور ما نشان از فاصلهزیاد با کشورهای برتر منطقه دارد(پایگاه آماری یونسکو،بخش شاخصهای آموزش،2011)."