خلاصة:
در این مقاله، مفهوم «تذکر» که به عنوان یکی از اصول تبلیغی قرآن شناخته میشود، بهمثابه یکی از اصول تبلیغی رسانۀ دینی در جامعۀ اسالمی در نظر گرفته شده و مورد بررسی قرار گرفته است، به همین دلیل ضرورت بحث در مورد دین و رسانه آشکار میشود. هدف این مقاله بیان این مطلب است که رسانۀ دینی که بر اساس تعالیم قرآنی و سیرۀ پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) در جامعۀ اسالمی فعالیت میکند، باید ویژگی «مذکر» بودن را داشته باشد و یادآوریکننده باشد. در این مقاله «ذاکر» و «مذکر» بودن ویژگی اصلی رسانه دانسته شده، و «هدایت»، هدف نهایی رسانههای جمعی دینی. به این ترتیب، هنجارهای رسانۀ جمعی دینی، بر اساس مفهوم تذکر استخراج شده که در نهایت، ماهیت رسانۀ دینی با رعایت چنین هنجارهایی میتواند به جای «غفلت»، «تذکر» قرار گیرد. این مقاله در پی آن است تا تذکر دادن بر اساس روشهای قرآن را بهعنوان یکی از هنجارهای رسانه دینی در جامعۀ اسالمی تعریف کند. به این ترتیب، به بحث نظریۀ هنجاری رسانهها پرداخته و برای استخراج هنجارهای «رسانۀ ذکری» از قرآن کریم تالش میکند. سؤال اصلی این تحقیق، شناسایی بایدهای رسانه دینی، بر اساس مفهوم قرآنی تذکر است؛ زیرا روش رسیدن به رسانه ذکری در این مقاله، معرفی بایدهای رسانه ذکری بیان شده است. برای رسیدن به این بایدها نیز، ابتدا تذکرات قرآن بررسی شده و سپس، در ده مقوله دستهبندی شدهاند، در مرحله بعد، روشی که در هریک از مقوالت برای تذکر دادن استفاده شده بود، استخراج شده و نمودار «بایدهای رسانۀ دینی، بر اساس مفهوم قرآنی تذکر» به دست آمده است.
ملخص الجهاز:
"دین و ارتباطات، سال پانزدهم، شمارة دوم (پیاپی34)، پاییز و زمستان 1347، صص99-127 دینی1 جایگاه مفهوم قرآنی تذکر در رسانۀ امین اسالمی چکیده در این مقاله، مفهوم «تذکر» که به عنوان یکی از اصول تبلیغی قرآن شناخته میشود، بهمثابه یکی از اصول تبلیغی رسانۀ دینی در جامعۀ اسالمی در نظر گرفته شده و مورد بررسی قرار گرفته است، به همین دلیل ضرورت بحث در مورد دین و رسانه آشکار میشود.
با توجه به اینکه وظیفه تبلیغ دین از طرف خداوند بر عهده پیامبر(ص) گذاشته شده و قرآن کریم نیز نازل شده است تا پیامبر(ص) بهوسیلۀ آن به امر تبلیغ دین بپردازد، روشهایی که قرآن برای تبلیغ دین استفاده کرده است، مهم میشوند؛ زیرا اصول کلی را مشخص میکنند و میتوانند منبعی برای استخراج هنجارهای رسانۀ دینی در زمینه تبلیغ قرار گیرند؛ بنابراین، رسانۀ دینی نیز در صدد تبلیغ دین است و همانطور که بیان شد، این وظیفه در عصر حاضر بر عهدۀ رسانه نیز قرار دارد.
یکی از 217 دین و ارتباطات، سال پانزدهم، شمارة دوم (پیاپی34)، پاییز و زمستان 1347 راههایی که میتوان با آن بهسوی ایجاد رسانه دینی حرکت کرد، این است که هنجارها و بایدها و نبایدهای این رسانه، از منابع و متون دینی و بهویژه قرآن استخراج شده و رسانه ملزم به رعایت آنها شود و ازآنجاکه یکی از اصول تبلیغی قرآن، تذکر است، رسانه دینی نیز باید همانند قرآن تذکردهنده باشد.
در این مقاله بیان شد که تذکر میتواند یکی از اصلیترین اصول رسانۀ دینی پنداشته شود که اگر مفهوم تذکر حداکثری معنا شود، 327 دین و ارتباطات، سال پانزدهم، شمارة دوم (پیاپی34)، پاییز و زمستان 1347 بسیاری از مفاهیمی که بیانگر رابطۀ پیامبر(ص) با مخاطبانشان بوده است، در محدودۀ این مفهوم قرار میگیرد."