خلاصة:
حدیث «باب» یا حدیث «مدینة العلم»، به نقل از رسول خدا 9 در شأن امیرمومنان امام علی 7، با طرق گوناگون و سندهای صحیح و حسن در منابع اهلسنت وارد شده است. این حدیث، جایگاه والا و گستره مرجعیت علمی آن حضرت را نشان میدهد.ابن تیمیه، با تکیه بر نظر ابن جوزی، به تکذیب سند و توجیه متن حدیث «باب» پرداخته است. بررسی سیره ابنتیمیه در برخورد با فضایل اهلبیت رسول 9، نشان داده که وی با اعتماد به استدلالهای نااستوار، نسبت به فضیلت سوزی و مرجعیت زدایی از اهلبیت : و فضیلتسازی و مرجعیتنمایی برای دیگران همت گمارده است.سخنان ابن تیمیه، به دلیل ناسازگاری با مسلمات تاریخی و منابعاهلسنت، پذیرفتنی نیست و قابل نقد است.
ملخص الجهاز:
"ج) حدیث «عتبة علمی» از ابن عباس نقل میکنند که رسول خدا 9 فرمود : «علی عتبة علمی» (صالحی شامی، ج 11، ص 297؛ متقی هندی، ج 11، ص 603؛ احمدبن الصدیق المغربی، ص 47) این حدیث، امام 7 را آستانه و ورودگاه علم پیامبر 9 معرفی میکند و همان نتایجی که از احادیث گذشته گرفته شد، برای این حدیث نیز صادق است.
زمخشری، ج 2، ص 16؛ الفتنی، ص 95 (أورده من حدیث علی و ابن عباس و جابر قلت قد تعقبالعلائی علی ابن الجوزی فی حکمه بوضعه ینتهی بطرقه إلی درجة الحسن فلا یکون ضعیفا فضلا عن أن یکونموضوعا و قال ابن حجر صححه الحاکم و خالفه ابن الجوزی فکذبه و الصواب خلاف قولهما و الحدیث حسن لاصحیح و لا کذب)؛ مناوی، ج 1، ص 49 («أنا مدینة العلم و علی بابها» أی به یتوصل و قد یقال أبواب الجنة وأبواب جهنم للأسباب الموصلة إلیها)؛ سقاف، ج 3، ص 83-81 (صححه ابن معین کما فی «تاریخ بغداد»، والإمام الحافظ ابن جریر الطبری فی «تهذیب الآثار» مسند سیدنا علی و الحافظ العلائی فی «النقد الصحیح»،و الحافظ ابن حجر و الحافظ السیوطی کما فی «اللئالی المصنوعة»، و الحافظ السخاوی کما فی «المقاصدالحسنة)»؛ علوی، ص 3 و 10 و 11 (این حدیث را صحیح دانسته و در شرح این دو حدیث: «أنا مدینةالعلم و علی بابها» و «أنا دار الحکمة و علی بابها» آورده است: «یفید أن جمیع ما فی المدینة و الدار من العلمو الحکمة یکون طریق خروجه من هذا الباب."