چکیده:
امروزه دیگر امنیت هر کشوری به وضعیت استحکام، قدرت و بنیان و ساختار آن منتهی نمی شود، بلکه ماهیت و چگونگی تحولات و تعاملات منطقه ای و بین المللی آن کشور می تواند باعث تقویت امنیت و یا تهدیدات امنیتی باشد. امنیت هر کشور با امنیت منطقه ای و بین المللی ارتباط دارد. این مقاله قصد دارد با توجه به موقعیت ژئوپولیتیکی و ژئواستراتژیکی ج.ا.ا در منطقه قفقاز جنوبی و همچنین با توجه به مواضع ج.ا.ا در رابطه با این کشورها با عنایت به برداشت ایران از امنیت منطقه ای خود تهدیدات امنیتی ج.ا.ا را در منطقه قفقاز جنوبی شناسایی کند و مورد بررسی قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
تهدیدات امنیتی جمهوری اسلامی ایران در منطقۀ قفقاز جنوبی دکتر سعید وثوقی١ تاریخ دریافت : ١٣٨٧/٩/١٢ تاریخ تصویب : ١٣٨٧/١٢/٤ چکیده امروزه دیگر امنیت هر کشوری بـه وضـعیت اسـتحکام ، قـدرت و بنیـان و سـاختار آن منتهی نمیشود، بلکه ماهیت و چگونگی تحولات و تعاملات منطقه ای وبین المللی آن کشور می تواند باعث تقویت امنیت و یا تهدیدات امنیتـی باشـد.
تأثیراتی که ایران ممکن اسـت بـر منطقـۀ قفقـاز داشـته باشـد، توجـه قـدرتهای فرامنطقه ای و منطقه ای را به منطقه جلب کرده که به سهم خود بر پویاییحوادث منطقۀ قفقاز و بر مواضع منطقه ای و جهانی جمهوری اسلامی ایران در ابعاد مختلـف از جملـه امنیت تأثیر میگـذارد.
بنابراین شناخت این تهدیدات ضروری است و تلاشـهایی که در جهت ایجاد یک سازوکار منطقه ایبه منظور حل معضـلات امنیتـی و رسـیدن بـه یک امنیت منطقه ای از طرف جمهوری اسلامی ایـران انجـام مـیشـود منطقـی بـه نظـر میرسد (زارع ،٢٥:١٣٨٢ ـ ٢٠).
بررسی و شناخت تهدیدات و چالش های ایران در قفقاز جنوبی همان گونه که قبلا گفته شد با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی،تهدید جدی در مرزهای شمالی برطرف گردید، اما فروپاشی شوروی باعـث ایجـاد واگرایـیهـایی در منطقـه و رویدادهای دیگر شد که این تحولات آفرینندة تهدیدات جدیـدی بـرای کشـور گردیـد (حق جو،٨٥:١٣٨٣).
عامـل دیگـر تهدیدزا تنش های ناشی از دولت سازی در منطقه و جابه جایی مقامات دولتی کشـورهای منطقۀ قفقاز است که به دلیل برخوردار نبودن از یک روند منطقی و قانونی باعث ایجـاد بحرانهایاقتصادی، اجتماعی و سیاسی و یا حتـی کودتـا شـده اسـت .