چکیده:
گلدسته اندیشه تألیف محمد امین وقاری طبسی یزدی (زنده در سال 1098 ق) از ادبا و دانشوران سده یازدهم هجری،
و از اعقاب مولانا شمسالدین محمد طبسی از رجال ادبی در پایان سده ششم و آغاز سده هفتم هجری است. وی در طول
حیات خود، نامههای بسیاری خطاب به رجال سیاسی، علمی و فرهنگی نوشت و نیز به دلیل مهارتی که در نثر و نظم
داشت، نامهها و عرایضی را به خواهش دیگران در مناسبتهای مختلف نگاشت. سرانجام در سال 1083 ق نامههای خود
را گردآوری کرد و دیباچهای بر آنها نوشت و به گلدسته اندیشه موسوم ساخت. وی این اثر را به دوازده بخش تحت عنوان
دوازده برگ تقسیم کرده است. نسخهای از گلدسته اندیشه به شماره 3671 در کتابخانه ملی ملک نگهداری میشود که به
سال 1085 ق در زمان حیات خود مؤلف در اصفهان کتابت شده است.
خلاصه ماشینی:
"چکیده گلدسته اندیشه تألیف محمد امین وقاری طبسی یزدی (زنده در سال 1098 ق) از ادبا و دانشوران سده یازدهم هجری، و از اعقاب مولانا شمسالدین محمد طبسی از رجال ادبی در پایان سده ششم و آغاز سده هفتم هجری است.
نامه مذکور با توجه به آنکه اخبار آن در دیگر آثار حتی در جامع مفیدی که در تاریخ محلی یزد و معاصر وقاری تألیف شده، انعکاس نیافته و محتمل بودن ارتباط آن با یکی از فرامین سنگی شاه صفی (1038 ـ 1052 ق) در مسجد جامع یزد مبنی بر رفع ستم و اجحاف در حق اهالی یزد،13 حائز اهمیت فراوانی است.
برگ ششم گلدسته اندیشه به نامههایی تعلق دارد که وقاری آنها را در جواب نامه دیگران نوشته است.
وقاری، برگ هشتم را که به تعزیت نامهها اختصاص دارد، در قالب دو فصل، تحت عنوان دو غنچه، تنظیم نموده است: غنچه اول در پرسش است که وقاری آنها را خطاب به داغدیدگان از مرگ عزیزانشان نگاشته و غنچه دوم در اظهار وفات اشخاص به دیگران نوشته شده است.
نامههای برگ دوازدهم گلدسته اندیشه که آخرین بخش آن است، به نامههای ظرافتآمیز اختصاص یافته است و در قالب آنها وقاری مطالبی را در قالبی ظریف و دلنشین خطاب به بعضی از اشخاص طرح کرده است.
برای حسن ختام، یکی از نامههای کوتاه برگ دوازدهم گلدسته اندیشه را که به طرزی ظریف خطاب به مولانا محمد شفیع یزدی مشهور به دانشمندخان نوشته شده، میآوریم: شفیع الأناما، گزندت مباد.
7. مولانا محمد امین وقاری طبسی یزدی، گلدسته اندیشه، نسخه خطی (تهران: کتابخانه ملی ملک، شماره 3671)، برگ پنجم، رنگ اول، نامه نهم."