چکیده:
هدف در این پژوهش، ارائه تعریف و مصادیقی از آرزوهای بازدارنده در تعالیم اسلامی و بررسی عوامل موثر بر جذب جوانان به آرزوهای کاذب و بازدارنده است. روش مورد استفاده در این تحقیق، روش توصیفی از نوع تحلیل اسنادی است. یافته های به دست آمده از این تحقیق گویای آن است که قرآن کریم نسبت به مقوله آرزو دارای نگاهی ویژه بوده و با دسته بندی محتوایی آرزوهای انسانی به دو گروه سازنده و بازدارنده، آنها را در قالب مثال هایی تبیین کرده است. به عنوان مثال آرزوهایی نظیر ثروت فراوان، عمر طولانی از جمله آرزوهای بازدارنده مورد تاکید در قرآن بوده، که متاسفانه امروزه به صورت سازمان یافته، در عرصه جهانی در حال تبلیغ هستند.
آموزه های قرآنی علاوه بر این که موید آرزوهای سازنده برای انسان هستند؛ ضمن بر شماری مصادیق آرزوهای بازدارنده و عوامل شتاب دهنده انسان به سمت آنها، نظیر شیطان، غفلت، حماقت و...، نسبت به ابتلای وی به این قبیل آرزوها هشدار می دهد؛ عواملی که تحت عناوین دل فریب و جذاب، بسترساز گرایش جوانان به مکاتب مادی گرایانه غربی هستند.
خلاصه ماشینی:
"آرزوهای بازدارنده(غیرحقیقی) از دیدگاه قرآن،آرزوی مذموم و نکوهششده،آرزویی است که انسان را مشغول و عمر او را بیهوده تلف کند و نتیجهای از آن عاید انسان و جامعه نشود، چنانکه علامه طباطبایی رحمه الله در تفسیر سورۀ مبارکۀ حجر(3/15)دربارۀ دستور خداوند به رهبر امت اسلامی-رسول اکرم صلی الله علیه و اله-دربارۀ کافران و طریق برخورد با آنها مینویسد:این بیچارگان از زندگیشان جز خوردن و سرگرمی به لذات مادی و دلخوش داشتن به آرزوها و تمایلات واهی،بهرۀ دیگری ندارند و مقام خود را تا افق حیوانیت پایین آوردهاند؛بنابر این آنها را به حال خود واگذار کرده و در زمرۀ انسانها به حساب نیاور(طباطبایی،1374،140/12).
از اینرو انسان،بهویژه در سنین خطیر و البته سرنوشتساز جوانی،باید به این مهم توجه کافی داشته باشد که صرف آرزو داشتن و برنامهریزی برای درک آن امر مذمومی در آموزههای اسلامی نیست، مشروط به آن که ابتدا اتکا و توکل خود را بر خدای متعال قرار داده و بکوشد تا در ترسیم آرزوهای زندگی خود از آمال صلحا و انبیای الهی علیهم السلام،که ذکر آنها در قرآن رفته،الهام بگیرد وگرنه عوامل انحراف آدمی از آرزوهای سازنده که به استناد قرآن همانا شیطان،غفلت،حماقت،میلبه گناه و ترجیح دنیا بر آخرت هستند همچنان در کمین انسان بوده و هر لحظه چشم به لغزشی از سوی او دارند تا بساط غلطیدن وی را به چاه ظلمت و تباهی فراهم کنند."