چکیده:
یکــی از مباحــث مهــم مطــرح شــده در ادبیــات کــودک و نوجــوان دفــاع مقــدس، چگــونگی طــرح مــسئله جنــگ و مــسایل و مفــاهیم مربــوط بــه آن بــرای کودکــان اســت . نماد پردازی و اسـتفاده از نقـش مایـه هـای نمـادین ، هنـری تـرین شـگردی اسـت کـه بـرای بــه تــصویر کــشیدن مفــاهیم مربــوط بــه دفــاع مقــدس در ادبیــات داســتانی کــودک و نوجـوان بـه کارگرفتـه شـده اسـت . اسـتفادة بجـا از نمـاد و نقـش مایـه هـای شـناخته شـدة دنیـای کودکـان، بـا ایجـاد ارتبـاط معنـایی بـین واژه و واقعیـت در محـور سـاختاری قـصه هـا، دامنــة تفــسیری آنهــا را گــسترده اســت و بــا بــسط معنــا در محورهــای گونــاگون اثــر، عـلاوه بـر آشـنایی مخاطـب خـاص بـا محورهـای حادثـه ای جنـگ بـه انتقـال فرهنـگ و باورهــای نهفتــه در آن مــی پــردازد. اســتفاده از نمــاد بــرای عینــی کــردن وقــایع و حقــایق دوران دفــاع مقــدس بــرای کودکــان و نوجوانــان، از شـگردهای هنــری دســته ای از آثــار اسـت کـه عـلاوه بـر نزدیـک کـردن ذهـن مخاطـب خـاص بـه جریـان ایـن وقـایع ، باعـث غنــای ادبــی آثــار داسـتانی کــودک و نوجــوان نیــز خواهــد شــد. ایــن مقالــه کوشــشی در جهــت نــشان دادن چگــونگی اســتفاده از عنــصر نمــاد در قــصه هــای کــودک و نوجــوان دفاع مقدس است .
خلاصه ماشینی:
نکتــة حــائز اهمیــت در مــورد نمــادپردازی در ادبیــات کــوک و نوجــوان ایــن اســت کــه تــاکنون بــا طیــف گــستردهای از نمادهــا در ادبیــات کودکـان روبـه رو نبـودهایـم ؛ دلیـل ایـن مـسئله ، عـلاوه بـر محـدودیت بـازة معنـایی ذهـن کودکــان، عــدم تــوان رمزگــشایی و خــوانش نمادهــا و اطلاعــات محــدود مخاطــب در بـسترهای اصـلی نمادسـازی اسـت ؛ امـا ادبیـات دفـاع مقـدس، ویـژة کودکـان و نوجوانـان بـا طــرح موضــوع منحـصر بــه فــرد جنـگ ، در قالــب آثــار داسـتانی نمادین ،گــام بزرگــی در تــداعی مفــاهیم دور از دســترس و نزدیــک کــردن اندیــشه و احــساس ایــن طیــف از مخاطــب خــاص بــه محورهــای معنــایی دفــاع مقــدس برداشــته اســت کــه از نتــایج آن عــلاوه بــر افــزودن بــر غنــای ادبیــات داســتانی کــودک و نوجــوان و گــسترش آثــار پــر مخاطـب و خوانــدنی ، پاســخ بـه پرســش چگونــه گفــتن از جنـگ بــرای کودکــان اســت ؛ مـــسئله ای کـــه دغدغـــة بـــسیاری از طرفـــداران روح لطیـــف و حـــساس کـــودک در برخـورد بـا موضـوع جنـگ بـوده و هـست ؛ مـسئله ای کـه در ایـن پـژوهش مـورد تحقیـق قــرار گرفتــه ایــن اســت کــه نویــسندگان، چگونــه از طریــق نمادســازی در ســاختار قــصه هــای جنــگ و نزدیــک کــردن نقــش مایــه هــای شــناخته شــدة دنیــای کــودک، زوایــای گونـاگون جنـگ را در ادبیـات کـودک و نوجـوان بـاز تابانـدهانـد و دیگـر اینکـه ، نقـش مایـه هــایی کـه توســط نویـسندگان از زمینــه هـای زنــدگی کـودک و دنیــای محــسوس او انتخــاب شــدهانــد، چگونــه بــا قرارگــرفتن در موقعیــت هــای نمــادینگی ، بــه عینــی کــردن وقـایع و حقـایق از جملـه مـسائل جنـگ و دفـاع مقـدس پرداختـه انـد تـا آنجـا کـه ادبیـات کـودک و نوجــوان دفــاع مقـدس تبــدیل بــه بـستری مناســب بــرای ایجـاد و رشــد نقــش مایه های تازه و تبدیل آنها به نماد شده است .