چکیده:
تسهیل¬گری در حقیقت آسان ساختن و سرعت بخشیدن به فرایند یا اتفاقی است که عموما از راه فعالیت¬ها و یا ساز¬وکارهای اجتماعی انجام می¬شود. از این¬رو، چندی است که در بافت¬های فرسوده دفاتری با عنوان دفاتر تسهیل¬گری نوسازی بافت فرسوده ایجاد شده¬اند،که عمده¬ترین و اصلی ترین وظیفه آنها برقراری ارتباط با ساکنان بافت¬های فرسوده، معرفی مشوق¬ها، تسهیلات و معافیت¬های موجود و حل مشکلات احتمالی آنها در زمینه¬های نوسازی بناها و تجمیع ساختمان¬ها است. روش تحقیق تحلیلی– توصیفی و نوع پژوهش کاربردی می¬باشد. در این پژوهش سعی می-شود تا برخی از تجربیات فعالیت¬های انجام شده در دفتر تسهیل¬گری و بافت فرسوده ناحیه یک منطقه 9 تهران مطرح شود. که نشان می¬دهد این دفاتر توانسته¬اند با بسترسازی، اعتماد سازی و توانمندسازی زمینه را برای مشارکت مردم در نوسازی بافت فرسوده را فراهم کنند. در حوزه نوسازی بافت مسکونی تا قبل از تشکیل دفاتر خدمات نوسازی، فرایندکار بصورت کاملا خود جوش و بدون برنامه مدون، با کارایی و بازده پایین و طولانی شدن زمان آن انجام می¬شده است. با تشکیل این دفتر ضمن حذف بروکراسی اداری، توانسته¬اند شکاف بین مدیریت کلان و مردم را پر نموده و با تسهیل¬گری و اطلاع¬رسانی موفقیت خوبی در زمینه نوسازی بافت فرسوده محدوده مورد نظر بدست آورند. نتایج کالبدی نشان می¬دهد که در مدت سه سال تشکیل دفاتر خدمات نوسازی در این محله 2419 واحد مسکونی نوساز، 521 پروانه ساختمانی، 447 پلاک تجمیعی، و حدود 114372 مترمربع نوسازی صورت گرفته است. در زمینه اجتماعی، اقتصادی نیز 4 تعاونی تولیدی که حدود 2000 نفر عضو فعال دارد، تشکیل شده است که توانسته باعث درآمدزایی و کاهش بیکاری و معضلات اجتماعی محدوده شود
خلاصه ماشینی:
رونـد نوسازی بافت های فرسـوده شـهری در گذشـته و حـال ، نشـان از آن دارد کـه اقـدامات دولـت و شـهرداریهـا در ایـن زمینـه ، در مقیـاس بسـیار محـدود ولـی بـدون توجـه بـه ابعـاد اقتصـادی و اجتمـاعی و زیسـت محیطـی ایـن بافـت هـا انجـام شـده است .
ایجـاد مجموعـه هـای تسـهیل گـری بـا کمـک بخـش خصوصـی بـا عنـوان دفتـر خدمات نوسـازی محلـی بمنظـور شـکل گیـری حلقـه مفقـوده ایـن فراینـد کـه همـان عنصـر ارتبـاطی بـین سـطح میـانی و کلان با ساکنان محله ها در سطح خـرد بـوده اسـت انجـام شـد.
هـدف از ایـن تحقیـق بیـان ایـن موضـوع اسـت کـه آیـا اجـرای مـدیریت محلـی و از پـایین بـه بـالا در زمینـه مشــارکت شــهروندان در فعالیــت هــای عمــومی مــیتوانــد رونــد نوســازی را ســرعت ببخشــد؟ و آیــا ایــن دفــاتر در زمینــه عملیاتی کردن نوسازی بافتهای فرسوده منطقه ٩ کلانشهر تهران موفق بوده اند؟ مفاهیم و ادبیات نظری: بافــت فرســوده : بافـت فرســوده شـهری در فرآینــد زمـانی طــولانی شـکل گرفتـه و تکــوین یافتـه و امـروزه در محاصــره تکنولــوژی عصــر حاضــر و توســعه شــهری جدیــد گرفتــار شــده اســت (جهــان شــاهی،١٣٨٢: ٢٢).
دلایل و ضرورت راه اندازی دفاتر تسهیل گری : دفــاتر تســهیل گــری (خــدمات نوســازی) مجموعــه ای اســت حقــوقی متشــکل از کارشناســان اجتمــاعی، شهرســازی، معمـاری، اقتصـادی و حقـوقی کـه وظیفـه آن اعتمادسـازی، آگـاه سـازی، نهادسـازی، پیگیـری اجـرای پـروژه هـای نوسـازی و ترغیـب سـاکنان بـه نوسـازی اسـت (علـی اکبـری و همکـاران ، ٨:١٣٩٠) ایـده توسـعه محلـی در کنـار توجـه بـه ارزش - های نهادین و تاریخی مفهوم محلـه ، درصـدد توسـعه جـامع و پایـدار بافـت هـای فرسـوده اسـت .