چکیده:
در بین ابعاد چندگانه توسعه پایدار، بعد اجتماعی یکی از ابعاد اصلی شناخته می¬شود. در این بین پایداری اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد توسعه پایدار بیش¬تر با ابعاد کیفی زندگی انسانی همگام است و بر مفاهیمی چون آینده¬نگری، عدالت محوری، مشارکت، توانمند¬سازی، دسترسی برابر، ارتقاء هویت فرهنگی و ثبات نهادی تاکید دارد. هدف از این پژوهش سنجش و اولویت¬بندی مقدار پایداری اجتماعی در محدوده روستاهای دهستان خاوه شمالی از توابع بخش مرکزی شهرستان دلفان استان لرستان است. روش پژوهش توصیفی– تحلیلی است؛ بدین¬منظور از مدل تصمیم¬گیری چند معیاره¬ی ویکور (VIKOR) و شیوه¬های تحلیلی مربوطه جهت رتبه¬بندی 10 روستای مورد مطالعه استفاده شد. سرانجام در این مدل مقدار Q بیانگر رتبه نهایی هر روستا از مجموع 11 شاخص مورد مطالعه است. این مقدار بین عدد صفر تا یک تعیین می¬گردد و هرچه به عدد صفر نزدیک¬تر باشد نشان دهنده مطلوبیت پایداری اجتماعی و هر چه به عدد یک نزدیک¬تر نشانگر ضعف پایداری اجتماعی است. در این راستا حجم نمونه با استفاده از روش نمونه¬گیری کوکران برابر با 150 خانوار روستایی تعیین گردید. بر پایه یافته¬های پژوهش، شاخص¬های یازده¬گانه پایداری اجتماعی در چارچوب مدل ویکور نشان می¬دهند که روستاهای کفراج، سراب غضنفر و ایرانشاهی بالاترین و روستای سرخانجوب سفلی، نورمحمد زمانه و عزیزآباد پایین¬ترین مقدار پایداری اجتماعی را در بین روستاهای نمونه دارند. هم¬چنین میانگین Q در 10 روستای مورد مطالعه برابر با 0.520 بدست آمد که نشان می¬دهد در مجموع پایداری اجتماعی در دهستان خاوه شمالی پایین¬تر از حد متوسط است. لذا در راستای بهبود سطح پایداری اجتماعی در دهستان خاوه شمالی می¬بایست اقداماتی چون توزیع عادلانه امکانات و فرصت¬ها؛ ارایه خدمات اجتماعی مناسب و کافی برای همه افراد جامعه، بویژه در بخش¬های آموزش و سلامت؛ رفع تبعیض¬های اجتماعی و جنسیتی؛ ارتقاء مسوولیت پذیری سیاسی و مشارکت اجتماعی را در کانون برنامه¬ریزی توسعه اجتماعی قرار داد.
خلاصه ماشینی:
1- Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) 2-Poverty Reduction جدول ٢- بعد، نماگرها و شاخص های پایداری اجتماعی روستایی شاخص نماگر مسئولیت پذیری اجتماعی مسئولیت پـذیری در انجـام امـور روسـتا، رضـایت خـاطر در انجـام امـور خـانوادگی، مسـئولیت پـذیری در انجـام کـار، احسـاس مسئولیت در قبال روستا امید به آینده خـوش بینـی بـه فـراهم شـدن یـک زنـدگی خـوب در آینـده ، عـدم تـرس از دوره سـالمندی و تـامین بـودن از لحـاظ روحـی و روانی، مهاجرت به شهر برای تامین یک زندگی بهتر احساس خوشبختی خوشبختی افراد از زندگی در روستا، رضایت از تفریحات و سرگرمیهای موجود در روستا رو به پیشرفت بودن زندگی، دست یافتنی بودن خوشبختی در روستا برون گرایی و تعامل اجتماعی اهمیـت بـه بازدیـد از اقـوام و آشـنایان ، تـرجیح مسـافرت هـای جمعـی بـه فـردی، شـرکت در مناسـبت هـای مـذهبی، دیـدگاه شخص به نهادها و تشکیلات دولتی مشارکت اجتماعی شـرکت در جلسـه هـای عمـومی روسـتا، همفکـری و مشـورت زنـان در امـور روسـتا، اسـتفاده از مشـارکت عمـومی در فعالیـت -های عمران ، مقدار تاثیرگذاری روستاییان بر اموری که از سوی سازمان ها ابلاغ میشود رضایت شغلی رضــایت از موقعیــت اجتمــاعی شــغل ، رضــایت از موقعیــت اجتمـاعی شــغل ، تناســب درآمــد بــا مقــدار زحمــت متحمــل شــده ، احساس امنیت شغلی، رضایت به ادامه شغل از سوی فرزندان تعلق مکانی علاقه به زندگی در روستا، زندگی در کنار اقوام و آشنایان ، تحصیل در روستا تفریح و گذران اوقات فراغت در روستا، اشتغال در روستا، مقدار علاقه به ازدواج در روستا رضایت از کیفیت دسترسی به خدمات رضــایت دسترســی بــه خــدمات انتظــامی، رضــایت از خــدمات ارتبــاطی، رضــایت از خــدمات حمــل و نقــل عمــومی، رضــایت از خــدمات آموزشــی، رضــایت از خــدمات بهداشــتی و درمــانی، رضــایت از خــدمات مــالی و اعتبــاری بانــک هــا، رضــایت از آب آشامیدنی، برق و خدمات فرهنگی، رضایت از شرکت تعاونی روستایی، رضایت از خدمات ترویجی اعتماد اجتماعی اعتماد به توصیه های مروجان کشـاورزی، اعتمـاد بـه شـرکاء در محـیط کـاری، اعتمـاد بـه مـاموران دولتـی، اعتمـاد بـه همسـایه در قبال وثیقه گذاشتن ترس از ناهنجاریهای اجتماعی تاثیر برخی از جنبـه هـای فرهنـگ جامعـه شـهری، کـم رنـگ شـدن مـذهب در جامعـه روسـتایی، مصـرف مـواد مخـدر، سـرقت اموال و احشام ، افزایش طلاق همبستگیاجتماعی همدلی و یک رنگی بین مردم ، حل اختلافات به صورت کدخامنشانه شناخت محدوده مورد مطالعه : دهستان خاوه شـمالی یکـی از دهسـتان هـای بخـش مرکـزی شهرسـتان دلفـان اسـت کـه در دشـت همـوار و حاصـلخیز خاوه قرار دارد (شکل شماره ١).