چکیده:
از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﻮم زﻳﺒﺎﻳﻲ را اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻟﺬتﺑﺨﺶ ﻣﻲداﻧﺪ ﻛـﻪ از ﺑﺮﺧـﻲ ﻛﻴﻔﻴـﺎت ﻋﻴﻨـﻲ ﻣﺤﺘﻤﻞ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد، ﺑﺮای رﻓﻊ اﺧﺘﻼﻓﺎت ذوﻗﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻋﻴﻨـﻲ ﻣﺸﺨـﺼﻲ اﺷﺎره ﻛﻨﺪ. از ﻫﻤﻴﻦ رو او ﺣﻜﻢ ﻣﺸﺘﺮک داوران راﺳﺘﻴﻦ را ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﻌﻴـﺎر ذوق ﻣﻄـﺮح ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺧﻮد ﻫﻴﻮم ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد ﻛﻪ ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻛﺎراﻳﻲ اﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎر، ﻫﻨﻮز دو ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺰاج ﺷـﺨﺺ و آداب و رﺳﻮم اﻓﺮاد ﻧﻮﻋﻲ ﻧﺴﺒﻲﮔﺮاﻳﻲ ﻣﺤﺪود را در داوریﻫﺎی ذوﻗﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲﺷـﻮد. ﺑﺮرﺳﻲ دﻗﻴﻖﺗﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎر ﺗﻨﻬﺎ در داوریﻫﺎی ﺳـﺎده و ﻏﻴـﺮ ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪای ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﻴﺪ واﻗﻊ ﺷﻮد. اﻣﺎ در داوریﻫﺎی ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪای، آﻧﺠـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺻـﺤﺒﺖ از ﺑﺮﺗـﺮی ﻫﻨﺮﻣﻨﺪی ﺑﺮ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ دﻳﮕﺮ اﺳﺖ، اﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎر ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭼﻨﺪان ﻣﺆﺛﺮ و ﻛﺎرا ﺑﺎﺷﺪ. اﮔﺮ زﻳﺒﺎﻳﻲ اﺣﺴﺎس ﻟﺬتﺑﺨﺶ اﺳﺖ، ﻫﺮ ﺷﺨﺼﻲ اﺣﺴﺎس ﺧﻮد را ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣـﻲداﻧـﺪ و ﺣﺎﺿـﺮ ﻧﻴـﺴﺖ اﺣﺴﺎس دﻳﮕﺮی را ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ آن ﻛﻨﺪ.
خلاصه ماشینی:
ﺑﺎ ﻣـﺸﺎﻫﺪة اﺧﺘﻼﻓـﺎت در اﺣﻜـﺎم ذوﻗـﻲ ﺑﺮﺧـﻲ از اﻓـﺮاد ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻧﻈﺮﻳـﻪ ﻣﻌﺘﻘـﺪ ﺷـﺪهاﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺻـﺤﺒﺖ از ﻣﻌﻴـﺎر در ﻣﺒﺎﺣـﺚ زﻳﺒﺎﺷـﻨﺎﺧﺘﻲ ـ ـ ـ ـــــ ـ ـــ ـ ـ ﺑﻴﻬﻮده اﺳﺖ: ﻧﻮﻋﻲ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻣﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ را در ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻼﺷﻲ واﻫﻲ ﻣﻲداﻧﺪ و ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛـﻪ دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧـﻪ ﻣﻌﻴـﺎر ذوق ﻧـﺎﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ.
ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ ﻫﻴﻮم در ﺷﻖ دوم ﺗﻌﺎرض اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻫﻤﺔ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﮔﺎﻫﻲ ﻣﺎ در ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ دو ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻳﺎ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ )ﻛﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻫﻨﺮی ﺑﺎ ﻫﻤـﺪﻳﮕﺮ ﻓﺎﺻـﻠﻪای ﭼـﺸﻤﮕﻴﺮ دارﻧـﺪ( ﺑـﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴـﺖ از ﺑﺮﺗﺮی ﻳﻜﻲ ﺑﺮ دﻳﮕﺮی ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ: اﮔﺮﭼﻪ ﺑﻴﺎن اﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪه ]در ذوق ﻧﺰاﻋﻲ ﻧﻴﺴﺖ[ در ﻗﺎﻟﺐ ﻳـﻚ ﺿـﺮباﻟﻤﺜـﻞ ﻇـﺎﻫﺮا ﺗـﺼﺪﻳﻖ ﺣﺲ ﻣﺸﺘﺮک را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣـﻲآورد؛ ﻳﻘﻴﻨـﺎ ﮔﻮﻧـﻪای از ﺣـﺲ ﻣـﺸﺘﺮک، ﻣﺨـﺎﻟﻒ ﻳـﺎ ﺣـﺪاﻗﻞ در ﭘﻲ اﺻﻼح و ﻣﻬﺎر آن اﺳـﺖ.
(Shelley, 1994, pﻫﻤـﻴﻦ ﺳﺨﻦ ﺳﺒﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﻮم ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻌﻴﺎر، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ دو ﻣﻌﻴﺎر اﺷـﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ: ﻣﻌﻴﺎر اول: ﻫﻤﺎن ﻗﻮاﻧﻴﻦ ذوق ﻳﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ زﻳﺒﺎﻳﻲ اﺳﺖ 6 ﻣﻌﻴﺎر دوم: ﻫﻤﺎن ﺣﻜﻢ ﻳﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻨﺘﻘﺪان راﺳﺘﻴﻦ.
ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺣﻜﻢ ﻣﺸﺘﺮک ﻣﻨﺘﻘﺪان راﺳﺘﻴﻦ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻌﻴـﺎر، ﺳـﺆاﻻﺗﻲ دﻳﮕـﺮ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺷﻮد: اﻣﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻨﺘﻘﺪاﻧﻲ ﻛﺠـﺎ ﻳﺎﻓـﺖ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ؟ ﺑـﺎ ﭼـﻪ ﻧـﺸﺎﻧﻪای ﻣـﻲﺗـﻮان آﻧﻬـﺎ را ﺷـﻨﺎﺧﺖ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان آﻧﻬﺎ را از ﻣﻨﺘﻘـﺪان دروﻏـﻴﻦ ﻣﺘﻤـﺎﻳﺰ ﻛـﺮد؟ اﻳـﻦ ﺳـﺆاﻻت ﮔـﻴﺞ ﻛﻨﻨـﺪهاﻧـﺪ و ﻇ ـﺎﻫﺮا ﻣ ـﺎ را ﺑ ـﻪ داﻣ ـﺎن ﻫﻤ ـﺎن ﺣ ـﺲ ﺗﺮدﻳ ـﺪ و ﺷ ـﺒﻬﻪﻫ ـﺎﻳﻲ ﺑ ـﺮ ﻣ ـﻲﮔﺮداﻧﻨ ـﺪ ﻛ ـﻪ در ــ ـ ـ ــ ـ ــ ـــ ـ ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﻦ ﺟﺴﺘﺎر ﺗﻼش ﻛﺮدﻳﻢ از ﺑﻨﺪﺷﺎن رﻫـﺎ ﺷـﻮﻳﻢ.