چکیده:
شرع مقدس اسلام همواره برای همه انواع معاملات، حدود و ثغوری معین کرده است که با عنوان قواعد و منهیات از آنها یاد می شود که از جمله این منهیات، قاعده نفی غرر است. طبق این قاعده، انجام هرگونه معامله¬ای که در آن خطری ناشی از وجود ابهام در اصل وجود مبیع، قدرت بر تسلیم و دریافت مبیع و صفات موثر در قیمت و تقاضای مبیع وجود داشته باشد، به طوری که به واسطه این خطر، احتمال بروز زیان وجود داشته باشد، ممنوع شده است. در این مطالعه، سعی شده است با استفاده از ابزار تئوری بازی ها، قاعده نفی غرر که یکی از مهم ترین قواعد اقتصادی اسلام است، مورد بررسی قرار گیرد. هدف اصلی این مقاله، نشان دادن دلایل باطل بودن معاملات غرری در اسلام با استفاده از ابزار تئوری بازی¬ها است. در این راستا، با مدل سازی یک معامله غرری فرضی در قالب یک بازی با اطلاعات نامتقارن، تبعات وجود چنین معاملاتی در جامعه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از این است که بی¬توجهی به این قاعده مهم و ارزشمند و وجود معاملات غرری در جامعه، یک هزینه اضافی را بر جامعه تحمیل کرده و مطلوبیت کل افراد جامعه را کاهش می¬دهد. همچنین نتیجه گیری شده که با رفع مشکل اطلاعات نامتقارن و شفاف کردن اطلاعات در جامعه، احتمال بروز معاملات غرری در جامعه کاهش یافته و سطح رفاه کل جامعه افزایش خواهد یافت.
On one hand، the skill-based technologies increase productivity and output، reduce inflation and raise income. On the other hand، human skills are essential for implementing، adopting، utilizing physically and practically of modern and imported technologies and serve a complementary role in this respect.
In the present paper، an attempt has been made to evaluate the relationship between the domestic research and development capital stock and technology imports with skilled and unskilled workers in Iran from 1971 to 2006.
To do this، a translog cost function was estimated with seemingly unrelated regression method. The results indicate that the technology and its spillover are complementary to the skilled labor and substitute for the unskilled worker. In addition، the results illustrate the existence of a complementary relationship between capital and skilled labor and a substitution one with capital and unskilled worker.
خلاصه ماشینی:
یکی از این قواعد، قاعده نفی غرر است که طبق آن، انجام هرگونه معامله ای که در آن خطری ناشی از وجود ابهام در اصل وجود مبیع ١ (عمید، ١٣٥٦: ٩١٤)، قدرت بر تسلیم و دریافت مبیع و صفات مؤثر در قیمت و تقاضای مبیع وجود داشته باشد به طوری که به واسطه این خطر، احتمال بروز زیان برای طرفین معامله وجود داشته باشد؛ ممنوع شده است .
در نهایت می توان تعریف اقتصادی غرر را به صورت زیر ارائه کرد: معامله غرری، معامله ای است که به جهتی از جهات، نتیجه و پایان آن برای طرفین معامله یا یکی از آنها مجهول باشد و در نتیجه ، احتمال ضرر و زیان وجود داشته باشد؛ به عبارت دیگر، معامله غرری، قرارداد و عقدی است که وضعیت و شرایط انعقاد آن برای یک یا دو طرف قرارداد زیان مالی به دنبال داشته و سبب ایجاد اختلاف و کشمکش بین آنها شود (رفیعی ، ١٣٧٨: ٦).
با توجه به تعریف ارائه شده، می توان مهم ترین موارد غرر را استنباط کرد که عبارت اند از: ١- موردی که اطمینانی به اصل وجود مبیع نیست ؛ به عبارت دیگر، نسبت به وجود مبیع تردید و جهل وجود دارد؛ یعنی احتمال بروز غرر، ناشی از عدم اطمینان به وجود مال است ، مانند میوه درختان قبل از شکوفه زدن؛ معامله چنین کالاهایی غرری است ، چون ممکن است هرگز به وجود نیایند.