چکیده:
استفاده از انواع قفل ها، با کارکردها، فرم ها ومکانیزم های متفاوت، سالیان دراز در ایران متداول بوده است. از جمله این قفل ها می توان به قفل آویزهای ترکیبی اشاره کرد که در آنها دو مکانیزم در یک بدنه واحد به کار رفته است. پژوهش حاضر که داده های اولیه آن با استفاده از منابع آرشیوی و کتابخانه ای جمع آوری شده است، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی در پی جستجوی دلایل به کار بستن هم زمان دو مکانیزم در این قفل هاست. جستجوی موارد استفاده از این قفل ها، دلایل سادگی فرم آنها، فولادی بودن جنس و بزرگ بودن ابعاد آنها نسبت به قفل های تک مکانیزم، از دیگر مسائلی هستند که در پژوهش حاضر تلاش شده است تا به آنها پاسخ داده شود.
The use of locks with different forms، mechanisms and applications has been common for a long time in Iran. Among these locks we can point out the pendant combinated lock، in which two mechanisms are used simultaneously in a single body. Employing a descriptive – analytical method، this study searches the reasons of using two mechanisms in these locks. Problems such as: the use of these locks، the reasons of their simple form، the reason for which they are made of steel and are larger than single-mechanism locks، are among the problems discussed in this paper.Keywords: Pendant lock, Combinated mechanisms, Steel locks
خلاصه ماشینی:
مکانیزم قفلآویزها و معرفی مکانیزمهای درونی قفلهای ترکیبی برای هر یک از مکانیزمهای درونی قفلآویزهایی که با کلید کار میکنند میتوان زیرمجموعههای بسیاری در نظر گرفت اما به طور خلاصه عملکرد هر یک از این مکانیزمها از این قرار است: مکانیزم فنرخاردار: این قفلها با قرار دادن کلید در محل تعبیه شده و جمع شدن فنر به سبب حرکت کلید باز میشوند.
این دو دستۀ کلی با توجه به مکانیزمهای فرعی و موانعی که در آنها برای باز شدن قفل در نظر گرفته شده است دارای2 تا 4 کلید هستند در این مقاله بر اساس نمونههای موجود از قفلهایی با مکانیزم ترکیبی، سه ساختاری که نمونههای بیشتری دارند برای بررسی انتخاب شدهاند.
در این هنگام سوراخ کلید اصلی، که معمولا در این قفلها فنر خمیده است، نمایان میشود و با استفاده از کلید میتوان یره (D) را به عقب راند و کمانه را آزاد کرد (شکل 3 و شکل 5؛ مراحل باز شدن این قفل در شکل 4 شبیهسازی شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 11، وارد شدن کلید اصلی، جمع کردن فنرها و برداشتن مانع فنرها و باز شدن قفل (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 12، قفل فولادی لولهای با دو مکانیزم فنرخاردار و فنر مارپیچ با 3 کلید، سدۀ 13ق (تناولی، ص117) نمونۀ دیگری از قفلهای لولهای وجود دارد که مکانیزم اصلی آنها فنرخاردار است و برای باز کردن آن باید موانع زیادی را از سر راه برداشت، هر چند ظاهر این قفل شبیه یک قفل لولهای ساده است اما در کلید این قفل علاوه بر شیاری که برای درگیری فنرها و جمع کردن آنها دارد، سر پیچ مانندی دارد که وارد بدنه میشود و در سوراخ کلید که پیش از آن قلاویز شده است قرار میگیرد (L).