چکیده:
نظام تیمار پایه و اساس دستگاه اداری، نظامی و مالی امپراتوری عثمانی را تشکیل می داد. گسترش و اهمیت اقطاع در دولت عثمانی از آن جا پیداست که بیشتر متصرفات آنان در سرزمین های اروپایی و عربی در اقطاع امرا و سرداران قرار می گرفت . در واقع بخش بزرگی از قلمرو امپراتوری عثمانی از اقطاع های جنگی تشکیل می گردید که اغلب آنها را به عنوان اقطاع به سرداران فاتح آن ولایت ها و ایالت ها می دادند . اصطلاح های «تیمار»، «زعامت » و برخی واژه های دیگر در سرزمین های امپراتوری عثمانی به معنای « اقطاع » یا انواعی از آن به کار برده می شد . سیستم تیمارعثمانی که از سیستم اقطاع سلجوقی گرفته شده بود، مانند تشکیلاتی اداری از بیگلربیگی گرفته تا سپاهی، نماینده اختیارات اجرایی سلطان در ایالت ها بود. نظام تیمار و زعامت به سبب برخی تحولات در شیوه تیمارداری ولایت ها ی امپراتوری در دوران متاخر، به تدریج رو به ضعف نهاد تا این که در سال 1839م از طرف محمود دوم، هم زمان با خط شریف گل خانه به کلی کنار زده شد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی و از طریق مطالعه کتاب خانه ای درصدد بررسی تحول نظام تیمار، کارکردهای آن، وظایف صاحبان تیمار در برابر حکومت مرکزی عثمانی و دلایل فروپاشی نظام تیمار در امپراتوری عثمانی است.
Care system was considered as the basis of official، governmental and financial system of Ottoman Empire. The development as well as the importance of domain in Ottoman government is apparent due to the position of most of their conquests inside the European and Arabic territories، in the estates of emirs and commanders.
In fact، a great deal of realm of Ottoman Empire was composed of war estate most of which were contributed to the conqueror commanders of those provinces. The term "care" (Timaar)، "leadership" (Zeamat) and some other ones were utilized in the Ottoman Empire territories meaning "estate" (Ightà) or some things like that. The ottoman care system derived from saljughid domain system، like the official systems from Biglarbeigi to Sepahi، was considered as the representative of demonstrative authorities of sultan within the provinces.
Due to some changes in the way of the caring of the empire states in the late phases، care system and leadership gradually lost their vigor so that in 1839 A. D and concurrent with honorable handwriting of Golkhaneh، it was completely left aside on behalf of Mahmood the second. This research is to investigate the changes of care system، its functions، and the duties of custodians towards ottoman central government and the causes of collapse of care system in Ottoman Empire by means of descriptive-analytical method as well as the library study
خلاصه ماشینی:
"در سال 1432 میلادی این منطقه به صد و پنجاه و دو تیمار تقسیم شد که برخی از تیمارها به دو یا سه نفر داده شده بود و حصهای را نیز برای تأمین هزینه سنجاق آلبانی اختصاص داده بودند.
وصول مالیات اراضی تیمار و واگذاری آنها که از طرف حکومت مرکزی صورت میگرفت بر اساس گزارشهای حسابرسان مخصوص این امر در ایالتها بود که اساس سازمان اداری عثمانی به شمار میرفت و آن را «تحریر» میخواندند.
برای بیان اهمیت نظام تیمار و نقش آن در کسب و تولید ثروت در امپراتوری عثمانی، میتوان به این سخن مصطفی نعیمه، تاریخنگار عثمانی در قرن 11 ﻫ ق / 17 م استناد کرد که در بیان مفهوم «دور عدالت» مینویسد: ملک یا دولت بدون سپاهی نمیتواند برقرار باشد.
198 دلایل فروپاشی سیستم تیمار در امپراتوری عثمانی سیستم تیمار که از زمان تشکیل امپراتوری عثمانی، اساس سیستم اداری مالی و نظامی بود به سبب برخی تحولات در شیوة تیمارداری ولایتهای امپراتوری در دوران متأخر (به خصوص از اواخرقرن 16 م)، شروع به اضمحلال کرد.
استقلال طلبی و قدرتیابی پاشاها و خاندانهای حاکم در بعضی از ولایتها، چون مصر و سوریه، ضبط اراضی تیمار و یا درآمدهای آن از طرف اشخاص با نفوذ، فعالیتهای نادرست اداری در رابطه با تیمارها، توقف فتوح امپراتوری به علاوه کاهش درآمدهای سرزمینهای مفتوحه، افزایش جمعیت و اشکالهای فراوان مالی در امور واگذاری تیمارها از دلایل فروپاشی سیستم تیمار در امپراتوری عثمانی به شمار میآیند.
Ziya Karamürsel, Osmanlı Mali Tarihi Hakkında Tetkikler, İstanbul, 1940, p 151."