چکیده:
باور به هدفمندی و سیر به سوی مقصدی نهایی، یکی از مبانی اصلی همة ادیان الهی است. آئینی که زرتشت در حدود هفت قرن پیش از میلاد عرضه داشت، همچون دین اسلام، از ادیان توحیدی به شمار میرود. اما گذشت زمان و عدم صیانت متون مقدس زرتشتی از دستکاریهای انسانی، تصور جدایی و بینونت ذاتی، میان این دو آیین را تقویت کرده است. این مقاله، پس از واکاوی اصل و لوازم مهم مبداء و معاد در آیین زرتشت، با یافتن اشتراکات بسیاری با اسلام منشأییت توحیدی آن را اثبات مینماید و قابلیت انطباق آن دسته از تعالیم اصیل دین زرتشت را، که حکایت از جهان پس از مرگ و کیفیت آن میکند، با تعالیم قرآنی تأیید میکند.یکی از آموزههایی که در امامیه و مسیحیت کاتولیک دارای اسمی مشترک است، آموزة grace، لطف یا فیض الهی است. همانگونه که قاعده لطف، از مهمترین قواعد در کلام امامیه است، از مسئلة فیض نیز بهعنوان هستة مرکزی، برای اثبات سایر آموزههای الهیات کاتولیک، استفاده میشود. از منظر دو مذهب، لطف و فیض الهی نوعی مداخله و تدبیر خداوند در زندگی انسان است که موجب دوری فرد از گناه، و رساندن او به رستگاری و نجات میشود. با وجود این، دو آموزه مبانی واحدی ندارند. برای بررسی این ادعا لازم است نسبت میان این دو، مورد تأمل قرار گیرد. این مسئله ابعاد گوناگونی دارد. این مقاله با رویکرد نظری و بررسی اسنادی به بیان مبانی، شباهتها و تفاوتهای این دو قاعده بهصورت بررسی تطبیقی میپردازد. در این پژوهش نشان دادیم که آن دو، از حیث مبانی و پیشفرضها تفاوت بنیادین دارند هرچند اندک شباهتی در میان مبانی آن دو مشاهده میشود.
The attitude towards and belief in purposefulness and the journey towards final end are among the main principles of all divine religions. Like the Islam، the religion founded 7 centuries before christianity by Zoroaster ca is considered، a monotheistic religion. However، the passage of time and lack of due care to holy Zoroastrian texts against human manipulations have led to the inherent separation and differentiation between these two religions. Reanalyzing the basis and prerequisites of the origin and the resurrection in Zoroastrian faith and bringing out the various similarities between Islam and this religion، the present paper tries to prove the monotheistic nature of the origin of Zoroastrian faith and support the idea that the true Zoroastrian teachings concerning the world after death and its quality can conform with Quranic teachings.
خلاصه ماشینی:
"از نظر او، آدمی آزاد و مختار است تا در زندگانی خود به یکی از این دو راه خیر و شر بپیوندد (خداوندی، 1350، ص 62) خداوند به انسان وجدان، خرد، قدرت، اراده و اختیار بخشیده است تا به سرنوشت خود حاکم بوده و شخصیت خود را بسازد و چون انسان میتواند با پیروی از اشویی 2 (راستی) «سپنته من» گشته و «اشون» شود یا با پیروی از دروغ، «انگره من» شده و«دروگوند» گردد، ازاینرو، موجودی مسئول است و بایستی پادافره (پاداش) اعمال خود را دریافت نماید (خورشیدیان، 1384، ص 133) یکی از مشخصات بسیار جالب پیام زرتشت، که همه محققان آن را تأیید میکنند، وجود آزادی و اختیار انسان در انتخاب راه خویش است، در گاتها، انسان آزاد آفریده شده و اوست که به اختیار سرنوشت خود را شکل میدهد، حتی پیروان دروغ نیز آزادانه راه خود را انتخاب میکنند و چون در این آیین، زور و اجبار در کار نیست و فرد در انتخاب راه نیک و بد آزادی کامل دارد، در مقابل اعمال خود مسئول است و باید مکافات و مجازات یا پاداش آن را ببیند (آشتیانی، 1366، ص 192؛ آذرگشسب، 1383؛ ج 1، ص 227)."