چکیده:
آب یکی از اصلی ترین نیازهای بشر است. آب، مایه حیات و علت شکل گیری بسیاری از سکونت گاه ها در سطح زمین است. کمبود آب آشامیدنی سالم، به خصوص در کشورهای جهان سوم و از جمله کشور ما، به عنوان یکی از معضلات اساسی مطرح است. عدم کنترل در کیفیت و میزان برداشت و مصرف بی رویه آن می تواند این معضلات را تشدید کند و تهدیدهای جدی به بار آورد. از این رو لازم است ضمن اعمال سیاست های اصولی به جنبه های مختلف این منبع حیاتی توجه شود. یکی از جدیدترین رویکرد ها در این زمینه، مدیریت ریسک است که سازمان بهداشت جهانی نیز بر اهمیت استفاده از آن تاکید دارد (Swedish،2009،13). پژوهش حاضر با شناسایی و سطح بندی ریسک هایی که منابع آب آشامیدنی را در مراکز روستایی آبخوان سرخون تهدید می کنند، اقدام به اولویت بندی و سطح بندی این مراکز بر اساس میزان ریسک موجود در منابع آب آشامیدنی آن نموده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی به شیوه پیمایشی و با تهیه پرسش نامه از دیدگاه دو گروه دهیاران و مسئولین انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه، آبخوان سرخون و دهیاران روستاهای دهستان سرخون و20نفر از مسئولینی بوده اند که به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. نهایتا این روستاها با استفاده از مدل AHP (تحلیل سلسله مراتبی) وTopsisرتبه بندی و به پنج سطح شامل: روستاهای با ریسک بسیار بالا، روستاهای با ریسک بالا، روستاهای با ریسک متوسط، روستاهای با ریسک کم و روستاهای با ریسک بسیار کم تقسیم شدند.
خلاصه ماشینی:
سطح بندي ريسک منابع آب آشاميدني روستاهاي دشت سرخون بندرعباس (مطالعه موردي : دهستان سرخون - بخش قلعه قاضي شهرستان بندرعباس ) 1 احمد نوحه گر دانشيار دانشکده کشاورزي و منابع طبيعي ، دانشگاه هرمزگان فاطمه رياحي چلواني دانشجوي کارشناسي ارشد مهندسي آبخيزداري ، دانشگاه هرمزگان ناهيد اکبري ساماني کارشناس ارشد جغرافيا و برنامه ريزي روستايي تاريخ دريافت مقاله :١٣٩٠/٧/٥ تاريخ پذيرش مقاله : ١٣٩٠/١٠/١٠ چکيده آب يکي از اصلي ترين نيازهاي بشر است .
بانک جهاني در گزارشي از کشورمان ، کاهش سرانه آب قابل استحصال را، از دست دادن کيفيت آب ، استفاده ناکارآمد راندمان پايش مصرف در بخش صنعتي و کشاورزي ، شوري اراضي ، وضعيت نامطلوب نگهداري و تعميرات مخازن ، محدوديت جبران هزينه ها و نبود هماهنگي بين سازمان هاي ذيربط ، به عنوان چالش پيش روي آب کشور نام برده است (٢٠٠٤,WORLDBANK) با توجه به گزارش سازمان ملل در ايران جمعيت بالايي در روستاهاي ايران به خاطر در دسترس نبودن آب آشاميدني و سالم و بهداشتي در خطر ابتلا به امراض گوناگون بيماري هاي مسري و اسهال هستند ( sadeghi et al ٢٠٠٣,٢٠٠٤)بنابراين توجه به تامين آب سالم و رفع مشکلات موجود آب روستايي اهميت ويژه اي دارد.
با توجه به آنچه گفته شد، هدف اصلي در تحقيق حاضر، بررسي و مطالعه وضعيت مخازن و شبکه توزيع آب آشاميدني و شناسايي و طبقه بندي ريسک هايي است که اين منابع را در مرحله نگهداري و عرضه آب آشاميدني مورد تهديد قرار مي دهد و در نهايت اولويت بندي و سطح بندي مراکز روستايي بر اساس اين ريسک ها صورت مي گيرد.