چکیده:
ﺷﻜﻞﮔﻴﺮی ﻳﻚ ﺳﻜﻮﻧﺘﮕﺎه ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وﺿـﻌﻴﺖ اﻗﻠﻴﻤـﻲ آن ﻣﻜـﺎن اﺳـﺖ و اﮔـﺮﺳﻜﻮﻧﺘﮕﺎﻫﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻮده ﻛـﻪ ﻣـﺮدم ﺗﻮاﻧﺴـﺘﻪاﻧـﺪ ﺧـﻮد و ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖﻫﺎﻳﺸـﺎن را ﺑـﺎوﺿﻌﻴﺖ اﻗﻠﻴﻢ آن ﻣﻜﺎن ﺳﺎزش دﻫﻨﺪ. ﺑﺎرش ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮ اﻗﻠﻴﻤﻲ در ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻧـﻮع اﻗﻠـﻴﻢ ﻳـﻚ ﻣﻨﻄﻘـﻪاﺳﺖ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺮای ﺑﻴﺎن وﺿﻴﻌﺖ ﺑﺎرش در ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ از ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﺑﺎرشﻫﺎی ﺳـﺎﻻﻧﻪ وﻣﺎﻫﺎﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد. اﮔﺮ ﺑﺎرش در ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ، ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﺑـﻪ ﻧﺤـﻮی ﺧـﻮد را ﺑـﺎ اﻳـﻦ ﻛﻤﺒـﻮدﺳﺎزش دادهاﻧﺪ. اﻣﺎ اﮔﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮﭘﺬﻳﺮی ﺑﺎرش در ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ واﻗﻊ ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ وﻗﻮع ﺑﺎرش زﻳﺎدو ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺑﺎﺷﺪ، آﻧﮕﺎه زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮه ﻣﻲاﻓﺘﺪ. ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻣﻴﺰان ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ در ﻃﻮل زﻣـﺎناز اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ اﻣﺎ آن ﭼﻴﺰی ﻛﻪ از ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻣﻴﺰان ﺑﺎرش ﻣﻬﻤﺘﺮ اﺳﺖ، ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮﭘﺬﻳﺮی )ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ زﻣﺎﻧﻲ( ﺑﺎرش اﺳﺖ.ﺑﺮرﺳﻲ آﻣﺎر ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ اﻳﺴﺘﮕﺎه زاﺑﻞ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻃﻲ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل اﺧﻴﺮ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﺎرش ﺳـﺎﻻﻧﻪدر زاﺑﻞ ﺣﺪود 16 ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ، ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎرش ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎل 1002 ﻣـﻴﻼدی ﺑـﺎ ﻣﺠﻤـﻮع2/7 ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار آن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎل 5002 ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮع 5/921 ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺑـﻮده اﺳـﺖ. در ﻃـﻮلاﻳﻦ دوره ﻣﻘﺪار ﺑﺎرش دارای ﻧﻮﺳﺎن ﺑﻮده و روﻧﺪ ﺻﻌﻮدی ﻳﺎ ﻧﺰوﻟﻲ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ، اﻣـﺎ ﺿـﺮﻳﺐﺗﻐﻴﻴﺮﭘﺬﻳﺮی ﺑﺎرش ﻃﻲ ﺳﺎلﻫﺎی اﺧﻴﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻫﻪﻫﺎی ﻗﺒﻞ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ و اداﻣـﻪ اﻳـﻦ روﻧـﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺸﻜﻼت ﻓﺮاواﻧﻲ را ﺑﺮای ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ.
خلاصه ماشینی:
" رﺿﻴﺌﻲ و ﻫﻤﻜﺎران )4831( در ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺑﺎ ﻋﻨـﻮان ﺑﺮرﺳـﻲ روﻧـﺪ ﺑﺎرﻧـﺪﮔﻲ ﺳـﺎﻻﻧﻪ در ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﺧﺸﻚ و ﻧﻴﻤﻪ ﺧﺸﻚ ﻣﺮﻛﺰی و ﺷﺮق اﻳﺮان روﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ در 97 اﻳﺴﺘﮕﺎه اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻃﻲ 63 را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮنﻫﺎی ﻧﺎﭘﺎراﻣﺘﺮی ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار دادﻧﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳـﻴﺪﻧﺪ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ ﻣﻨﻄﻘـﻪ اﺛﺮی از ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻗﻠﻴﻢ در اﻳﻦ دوره وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ در ﺑﺮﺧﻲ اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎ ﺑـﺎ ﻛـﺎﻫﺶ ﺑﺎرﻧـﺪﮔﻲ و در ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ روﺑﻪرو ﺑﻮدهاﻳﻢ اﻣﺎ ﻣﻴﺰان ﺑـﺎرش در ﺑﻴﺸـﺘﺮ اﻳﺴـﺘﮕﺎهﻫـﺎ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﺧﺎﺻـﻲ را ﻧﺸـﺎن ﻧﻤﻲدﻫﺪ.
ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ آﻣﺎﻳﺶ، ﺷﻤﺎره 6 57 ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺎﺧﺬ 1- ﺑﺨﺸﻲ، ﺟﻤﺎل و ﻧﺎدر ﺑﻴﺮودﻳﺎن )6831(، ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻗﻠﻴﻢ اراک در ﻃﻲ 64 ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﻓﺼﻞﻧﺎﻣـﻪ ﺟﻨﮕﻞ و ﻣﺮﺗﻊ، ﺷﻤﺎره 57 2- ﺑﻨﻲواﻫﺐ، ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ و ﺑﻬﻠﻮل ﻋﻠﻴﺠﺎﻧﻲ )4831(، ﺑﺮرﺳﻲ ﺧﺸﻚﺳﺎﻟﻲ، ﺗﺮﺳـﺎﻟﻲ و ﭘـﻴﺶﺑﻴﻨـﻲ ﺗﻐﻴﻴـﺮات اﻗﻠﻴﻢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻴﺮﺟﻨﺪ، ﻓﺼﻞﻧﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ، ﺷﻤﺎره 25 3- ﺟﻬﺎﻧﺒﺨﺶ، ﺳﻌﻴﺪ و ﺳﻴﻤﺎ ﺗﺮاﺑـﻲ )3831(، ﺑﺮرﺳـﻲ و ﭘـﻴﺶﺑﻴﻨـﻲ ﺗﻐﻴﻴـﺮات دﻣـﺎ و ﺑـﺎرش در اﻳـﺮان، ﻓﺼﻞﻧﺎﻣﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ، ﺷﻤﺎره 47 4- ﺣﺴﻴﻨﻲ، ﻣﻬﺮداد )6831(، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺸﻚﺳﺎﻟﻲﻫﺎی اﺳﺘﺎن ﻫﻤﺪان و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺑﺎرش ﺳـﺎل زراﻋـﻲ ﺑـﻪ روش آﻣﺎری، ﻓﺼﻞﻧﺎﻣﻪ آب و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ، ﺷﻤﺎره 66 5- رﺣﻴﻢ زاده، ﻓﺎﻃﻤﻪ و ﻫﻤﻜـﺎران )4831(، ﺑﺮرﺳـﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮﭘـﺬﻳﺮی اﻗﻠﻴﻤـﻲ در اﻳـﺮان ﺑـﺎ ﺑﻬـﺮهﮔﻴـﺮی از ﻣﺪلﻫﺎی آﻣﺎری، ﻓﺼﻞﻧﺎﻣﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻨﺎﺑﻊ آب اﻳﺮان، ﺷﻤﺎره 2 6- رﺿﻴﺌﻲ، ﻃﻴﺐ و ﻫﻤﻜﺎران )4831(، ﺑﺮرﺳﻲ روﻧﺪ ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ ﺳﺎﻻﻧﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸـﻚ و ﻧﻴﻤـﻪﺧﺸـﻚ ﻣﺮﻛﺰی و ﺷﺮق اﻳﺮان، ﻓﺼﻞﻧﺎﻣﻪ آب و ﻓﺎﺿﻼب اﺻﻔﻬﺎن، ﺷﻤﺎره 45 7- ﺳﻌﻴﺪآﺑﺎدی، رﺷﻴﺪ و ﻫﻤﻜﺎران )4831(، راﺑﻄﻪ دﻣﺎ و ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨـﻲ وﺿـﻌﻴﺖ اﻗﻠـﻴﻢ آﻳﻨـﺪه در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ، ﻓﺼﻞﻧﺎﻣﻪ داﻧﺶ ﻛﺸﺎورزی، ﺷﻤﺎره 95 8- ﻋﺒﺪاﻟﻬﻲ، ﺟﻼل و ﻫﻤﻜﺎران )5831(، ﺑﺮرﺳﻲ آﺛﺎر ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ ﺑﺮ ﭘﻮﺷﺶ ﺗﺮاﻛﻢ و ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﮔﻮﻧـﻪ اﺷﻨﺎن در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭼﺎه اﻓﻀﻞ اردﻛﺎن ﻳﺰد، ﻓﺼﻞﻧﺎﻣﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺮﺗﻊ و ﺑﻴﺎﺑﺎن اﻳﺮان، ﺷﻤﺎره32."