چکیده:
نظریه های هنجاری، مشخص کننده بایدها و نبایدها در عملکرد رسانه ها هستند. در این رابطه سـیبرت (١٩٦٣) چهار نظریه اقتدارگرا، لیبرالی ، مسئولیت اجتماعی و کمونیسم روسی را معرفی کرد. پـس از او مریل با ارائه دسته بندی دوگانه (اقتدارگرا، لیبرالی )، هاچتن با تقسیم بنـدی پـنج گانـه (اقتـدارگرا، کمونیسم روسی ، توسعه بخش ، انقلابی و غربی )، آلتشول با سه نظریه (بازار، مارکسیـسم و پیـشرو) و سرانجام مککوئیل با افزودن دو نظریه توسعه بخش و مشارکت دموکراتیک به تقـسیمات چهارگانـه این نظریه ، آن را به عنوان نظریه هنجاری رسانه ها معرفی کردند. در این مقاله تلاش شده است بر اساس مولفه های اصلی نظریه های هنجاری رسانه ها، دیدگاههای رهبران انقلاب اسلامی ؛ امام خمینی و آیـت الله خامنـه ای، از میـان سـخنان ایـشان اسـتخراج شـود. گزارههای به دست آمده نشان می دهد، نظام هنجاری مطلوب آنان، با وجود برخی شباهت ها به شـش نظریه دیگر، دارای ویژگی هایی است که شاید بتوان به عنوان الگوی هفتم از آن سخن گفت .
خلاصه ماشینی:
در این مقاله تلاش شده است بر اساس مؤلفه های اصلی نظریه های هنجاری رسانه ها، دیدگاههای رهبران انقلاب اسلامی ؛ امام خمینی و آیـت الله خامنـه ای، از میـان سـخنان ایـشان اسـتخراج شـود.
طبق بررسی های به عمل آمـده، در حـدود ٩٣٠ رهنمـود و راهبـرد در حـوزههـای هنجاری رسانه از جانب مقام رهبری (امام خمینی (ره) و آیت الله خامنه ای) ایـراد شـده است که توزیع فراوانی این بیانات به صورت زیر است (البتـه ممکـن اسـت بعـضی از دیدگاه ها بین چند حوزه مشترک باشد که در مجموع، یک بار محاسبه شده است ).
» از سوی دیگر، رهبری معتقد است جهت ارتباط رسانه نباید صرفا یکطرفـه باشـد، بلکه موفقیت رسانه ، در گرو استفاده از ظرفیت ها، استعدادها و جنبه های مثبـت جامعـه ، امکانات و افراد آن است ، چنان که تأکیـد مـی شـود رسـانه بایـد بـا تمـام تـوان از ایـن ظرفیت ها استفاده کند و وظیفه صداوسیما است کـه ببینـد مـسیر ملـت و هـدف ملـت چیست و مطابق هدف ملت عمل کند و در خدمت ملت باشد (مرکز مـدارک فرهنگـی انقلاب اسلامی ، ١٣٨٦، ج ٧، بیانات ١٣٥٨/٣/٨، ص ٢٠).
کنترل بر رسانه های خارجی : کامل در این زمینه ، نگاه هنجاری رهبری در خصوص رسانه های بیگانه ، به شیوه کنترل کامـل مطرح است ، البته ایشان برنامه های مطابق با اهداف نظام را در صورت گـزینش صـحیح نفی نکردهاند اما از اصول اولیه و مورد تأکید رهبران نظـام، در برخـورد بـا رسـانه هـای بیگانه ، کنترل کامل بر تولیدات و برنامه های آنهاسـت تـا جـایی کـه پخـش پارازیـت و سانسور آنها مجاز شمرده می شود آیت الله خامنه ای در این زمینه معتقداست : «ممنوعیت استفاده از تصاویر ماهوارهای که مجلس شورای اسـلامی تـصویب کـرد، یک قانون کاملا درست و بجاست و به موازات آن باید وسایل لازم برای مـصونسـازی ذهن های جوانان فراهم شود.