چکیده:
هدف از مقاله حاضر مطالعه موردی، بررسی رابطه بین سازگاری اجتماعی و نگرش سیاسی ـ اجتمـاعی نوجوانان با تماشای ماهواره است . نمونه پژوهش ، شامل ٦٠ دختر نوجوان (٣٠ دختر از خانواده های دارای ماهواره و ٣٠ دختر از خانواده های فاقد ماهواره ) و ٦٠ پسر نوجوان (٣٠ پسر از خانواده های دارای ماهواره و ٣٠ پسر از خانواده های فاقد ماهواره ) از مناطق ٤ و ١٦ شـهرداری تهـران بـوده و بـرای سـنجش متغیرهـا از پرسشنامه های سازگاری اجتماعی کالیفرنیا و نگرش سیاسی ـ اجتماعی استفاده شده است . نتایج تحلیل واریانس دوراهه نشان میدهد که میزان سازگاری اجتمـاعی نوجوانـان خـانواده هـای دارای ماهواره ضعیف تر از نوجوانان خانواده های فاقد ماهواره است . همچنین نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان میدهد که در رعایت قالـب هـای اجتمـاعی و روابـط درون خـانوادگی، بـین نوجوانـان استفاده کننده از ماهواره و نوجوانان فاقد ماهواره تفاوت معناداری وجود دارد؛ به این ترتیب که اسـتفاده از ماهواره در خانواده ، با سازگاری اجتماعی دختران و پسران نوجـوان و نگـرش سیاسـی ـ اجتمـاعی پسران رابطه منفی دارد.
خلاصه ماشینی:
همچنین نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان میدهد که در رعایت قالـب هـای اجتمـاعی و روابـط درون خـانوادگی، بـین نوجوانـان استفاده کننده از ماهواره و نوجوانان فاقد ماهواره تفاوت معناداری وجود دارد؛ به این ترتیب که اسـتفاده از ماهواره در خانواده ، با سازگاری اجتماعی دختران و پسران نوجـوان و نگـرش سیاسـی ـ اجتمـاعی پسران رابطه منفی دارد.
امروزه تلویزیون و ماهواره به عنوان اصلیترین وسایل ارتباطی، در اکثر نقاط جهـان تبدیل به یکی از منابع مهم الگوهای رفتاری در خـانواده هـا شـده انـد و افـراد خـانواده بخشی از سبک های گفتگو و رفتار فردی و اجتماعی خود را از خلال برنامه هـای ارائـه شده در این رسانه ها به دست میآورند (احمدی، ١٣٨٥، نقل از قلـیزاده ؛ اسـماعیلی و میربک ، ١٣٨٦).
نتایج پژوهش محمدپور؛ نقدی و نادرنژاد (١٣٨٩) با عنوان تأثیر ماهواره بـر هویـت فرهنگی در کردستان ایران (بررسی موردی دانشجویان در دانشگاه هـای سـنندج ) نشـان میدهد که بین میزان استفاده از ماهواره بـا هویـت فرهنگـی بـومی دانشـجویان رابطـه معنادار وجود دارد؛ به این ترتیب که افـرادی کـه زمـان بیشـتری را صـرف اسـتفاده از ماهواره کرده اند، به نسبت ، نمره کمتری از سازه هویت فرهنگی محلی دریافت کرده انـد که به نوبه خود نشان دهنده تغییر رفتار به سمت الگوهای جدید است .