چکیده:
قرآن کریم بهعنوان بزرگترین معجزهی جاوید پیامبر اسلام (ص) از همان ابتدای نزول آن، هدف اصلی هجوم تمام نویسندگان مخالف آن در شرق و غرب قرار گرفت. البته قرآن خود مخالفین خویش را به مبارزه دعوت نموده است و این دعوت تا قیامت صادق و پابرجاست. در قرن دوم هجری و عصر صادقین (علیهماالسلام) نیز گروهی از مخالفان همان شکستی را که مشرکین در عصر نزول تجربه کرده بودند، دوباره تجربه کردند. در این مقاله تلاش بر این است تا شبهات قرآنی این گروه به همراه پاسخهای امام صادق (ع) بیان شود. این امر علاوه بر اینکه میتواند بیانگر تفکرات گروه شبههسازان باشد، نقش شیعیان و شاگردان امام صادق (ع) را نیز در دفاع از حریم قرآن نمایان میکند. بر این اساس، این مقاله بر سه محور اصلی تنظیم شده است؛ ابتدا به معرفی اجمالی شبههسازان پرداخته است، آنگاه مدافعان حریم قرآن معرفی میشود و در نهایت با بررسی شبهات قرآنی و نقد آن در مکتب امام صادق (ع) این بحث در حد یک مقاله به پایان میرسد.
خلاصه ماشینی:
"علامه طباطبایی در تفسیر آیهی مذکور میفرماید: «مراد آیه، این است که مخالفین قرآن را بهدقت و تدبر در آیات قرآنی تشویق و ترغیب کند تا متوجه شوند در هر حکمی که نازل میشود و یا هر حکمتی که بیان میگردد و یا هر داستانی که حکایت میشود و یا هر موعظه و اندرزی که نازل میگردد، آن نازلشدهی جدید را به همهی آیاتی که مربوط به آن است، عرضه بدارند، چه آیات مکی و چه مدنی، چه محکم و چه متشابه، آنگاه همه را پهلوی هم قرار دهند، کاملا معلوم و روشن میگردد که هیچ اختلافی بین آنها نیست و متوجه میشوند که آیات جدید آیات قدیم را تصدیق و هریک شاهد بر آن دیگری است، بدون اینکه هیچگونه اختلافی در آنها دیده شود، نه اختلاف تناقض و نه اختلاف تدافع و ناسازگاری و نه اختلاف تفاوت به اینکه دو آیه از نظر تشابه بیان و یا متانت معنا و منظور مختلف باشند و یکی بیانی متینتر و محکمتر از دیگری داشته باشد.
نتیجهگیری از مجموع مباحث در این مقاله دو نکتهی اساسی را میتوان دریافت: نخست آنکه آزادی بحث و انتقاد در مسایل مذهبی یکی از ویژگیهای فرهنگ اصیل اسلامی است، همچنانکه در تاریخ زندگی رهبران تشیع بهویژه امام صادق (ع) مشاهده شد و موارد فراوان دیگری نیز یافت میشود که مخالفین اسلام با آنها بهمناظره و بحث و گفتگو مینشستند و انتقادهایی که به اصول اسلام و قرآن یا فروع آن داشتند، با کمال آزادی و صراحت بیان میکردند، بدون اینکه مورد کوچکترین اهانت واقع شوند، ایرادهای آنها مورد نقد و بررسی قرار میگرفت، لکن در پاسخها استعداد و فهم مخاطب نیز منظور میشد، کما اینکه در پاسخی امام (ع) خود تصریح فرمودند که تعبیرات گرچه دقیق نیست، لکن برای تقریب ذهن مخاطب از آنها استفاده شده است."