فرد ، جمع و مسئله ی خرد جمعی ؛ تأملی در معنای خرد جمعی نزد هگل مقاله

"فرد، جمع و مسئله‌ی خرد جمعی تأملی در معنای خرد جمعی نزد هگل دکتر محمدعلی مرادی / دکترای فلسفه از دانشگاه برلین اشــاره تصور کردن اراده و خرد و تدبیر برای جمع و جماعت چندان آسان نیست، اما مسئله‌ای است که ما در زندگی اجتماعی با آن درگیریم و بعضا تزاحماتی میان آن و خواست‌ها و تدبیرهای خود مشاهده می‌کنیم. آنچه آشکار است این است که اگرچه عزیمتگاه هرکدام از متفکران نسبت به فرد و جمع تمایز دارد، اما همه‌ی آن‌ها به‌جز استثناهای کوچکی مثل دیوژن یا برخی از شاخه‌های عرفان که فقط ابعاد فردی را صورت‌بندی می‌کنند، به امر اجتماع توجه کرده‌اند. بدین‌سان هگل، سوژه و فاعل شناسای فردی را به روح، که همان خرد جمعی است، ارتقا می‌دهد و این روح در تکوین تاریخی خود مراحل متفاوت را طی می‌کند تا بتواند دولت را تحقق بخشد."