چکیده:
درختان و فضاهای سبز نقش مهمی در توسعه شهرها داشته و از عناصر تاثیرگذار در شالوده شهرها محسوب می گردند. پارک های شهری در حوزه محیط پاک، عنصر مهمی در ایجاد یک شهر پایدار هستند و فرصت هایی در زمینه های مختلف همچون ارتقای کیفی محیط، امکان تفریحات فعال و غیرفعال و محیطی زیبا را فراهم می نماید. در این راستا، علاوه بر این که افزایش مساحت نسبی پارک ها در مقیاس سایر فضاهای شهری و ارتقاء متوسط سرانه پارک می تواند به عنوان یک عامل مهم توسعه شهری محسوب گردد، موضوع حائز اهمیت دیگر نحوه توزیع پارک ها در بین مناطق مختلف شهری است. این امر مخصوصا با توجه به چشم انداز ترسیم شده برای شهر تهران در قانون برنامه پنج ساله و راهبردهای ترسیم شده برای نیل به آن مبنی بر «توسعه فضاهای سبز با توزیع متعادل در سطح شهر»، اهمیتی مضاعف می یابد. در این مقاله ابتدا، روند فضای سرانه پارک ها ی تهران طی دوره مورد بررسی و مقایسه وضعیت مناطق از این بعد پرداخته می شود. پس از آن، میزان نابرابری توزیع سرانه پارک ها ی شهر تهران در بین مناطق 22 گانه طی سال ها ی 87-1380 با استفاده از شاخص تایل که از مبنای نظری محکمی برخوردار است، محاسبه و اندازه گیری خواهد شد. استفاده از میزان مطلق مساحت پارک ها ی مناطق با توجه به تغییرات زیاد مساحت این مناطق و نیز متفاوت بودن تراکم جمعیت ساکن در آنها معیار مناسبی نیست، لذا برای محاسبه شاخص تایل از معیار متوسط سرانه پارک مناطق استفاده شده است. اندازه این شاخص و روند آن می تواند مبنای تحلیلی مناسبی برای سیاست های شهرداری تهران در توزیع بهینه خدمات شهری در بین مناطق باشد. نتایج نشان می دهند بطور کلی، پراکندگی پارک ها در بین مناطق شهری طی دوره مورد بررسی از توزیع مناسبی برخوردار بوده است، لیکن شاخص تایل طی دوره از روند نزولی برخوردار است، بطوری که کمترین مقدار دوره به سال پایانی اختصاص دارد. این امر نشان از بهبود توزیع و همسویی عملکرد شهرداری تهران با سیاست های راهبردی مندرج در قانون برنامه پنج ساله این شهرداری دارد.
Parks and green areas play an important role in urban development. In fact، parks are a key element in clean environment that create opportunities for improving quality of life and making it happier and healthier. In this case، in addition to considering for making new parks and enlarging existing ones، the fragmentation of them in different zones and urban distinct is important and should come to account، Since the equal distribution in parks and other urban services and facilities could result sustainable urban development. The Tehran Five Year Plan Law has paid attention both in equality in distribution and also green areas development. Hence، in this article the equality of parks distribution in 22 Tehran Municipality distinctions is investigated by Theil index. This index is used to measure inequality which is the maximum possible entropy of the data minus the observed entropy. It is a special case of the generalized entropy index. In this article، at first all 22 distinct of Tehran Municipality are compared respect to their park area. The results show that there is a large gap between distinct in the case of relative park areas to total area of the distinct. However، the total per capita park area has had increasing trend during the period. According to Theil index for per capita park area، there has been improving equal distribution during the period، as the index has decreasing trend so that the least value is seen in last year of the period.