چکیده:
نگاهی اجمالی به مطالعات صورت گرفته بر روی مثالهای قرآنی نشانگر آن است که محققین تا سدههای پیشین غالبا از منظر ادبی و از جنبههای بلاغی به این موضوع نگریستهاند، و بررسی ابعاد و جنبههای تربیتی تمثیلات قرآن، و نقش مؤثر آن در پرورش نفوس و هدایت انسانها در آثار پیشینیان یا مغفول مانده و یا مورد مداقة جدی قرار نگرفته است.در این مقاله تلاش گردیده تا از منظر تربیتی به این موضوع نگریسته شود و آثار تربیتی مترتب بر تمثیلات قرآن به طور اجمال مورد بررسی قرار گیرد.
A general survey of the studies on Quranic Tamsils (analogies) indicates that the researchers have frequently viewed this matter from literary and rhetoric points of view during the recent centuries. Analysing the various aspects of training Quranic Tamsils and their effects on training and guiding people has been either ignored or has not been scrutinized in the past works.
In this article، efforts have been made to briefly view this subject from training point of view on one hand، and the training effects resulted from it on the other.
خلاصه ماشینی:
"از سوی دیگر مبری بودن موضوعات و معارف قرآنی بهطور عام و تمثیلات قرآنی بهطور خاص از تخیلات و اوهام و امور تصنعی، خود اثرات تربیتی متعددی را به دنبال دارد، از جمله: الف) گسترش شعاع تأثیرگذاری از آنجا که در تکوین امثال قرآنی عناصر هنری و تأثیرگذاری همچون تصویرگری و استفاده از مظاهر و پدیدههای طبیعی و تنوع اسلوب و مانند آنها نقش داشتهاند و از آنجا که در هر یک از تصاویر و صحنههای دلانگیز تمثیلات قرآنی حقایق و واقعیتهای زندگی به زیباترین وجه جلوه نموده است، این امر سبب میگردد تا حوزه مثالهای قرآنی را تنها مختص به افراد و گروههای سنی خاصی قرار ندهد بلکه مخاطبین عامی را تحتالشعاع قرار دهد.
بلکه قرآن کریم برخلاف آثار رمانتیک و افسانهای نه تنها پایههای خود را بر تخیلات و احساسات محض بنیان ننهاده بلکه از هر روشی برای سوق دادن انسانها به سوی کمال و تحول آفرینی در آنان و بازداشتن آنها از جمود فکری و عملی بهره جسته است و همین امر سبب گردیده تا قرآن را در مقایسه با سایر آثار، به کتابی تربیتی و تحول آفرین و پویا تبدیل نماید، به گونهای که در طول تاریخ هیچ کتابی را مانند قرآن نمیتوان سراغ گرفت که پیروان خود را اینگونه دگرگون نماید و آنها را از حضیض ذلت به اوج عزت برساند و نقش کیمیایی آن مس وجود ایشان را به طلای ناب مبدل سازد، و این حقیقتی است که حتی دانشمندان و اندیشمندان غیر مسلمان نیز بدان معترفند4."