چکیده:
در فرآیند اکتشاف منابع هیدروکربنی نقشه های متعدد زمین شناسی، ژئوشیمی، و ژئوفیزیک مورد نیاز میباشند. علاوه بر این، با توجه به قابلیتهای سیستم اطلاعات مکانی، و با فراگیر شدن کاربردهای روشهای تصمیمگیری چند معیاره در GIS، این روش برای تهیه نقشه تناسب پتانسیل منابع هیدروکربنی روش مناسبی به نظر میرسد. همچنین به منظور فهم رفتار مدل، تصمیمگیری چند معیاره GIS مبنا با فرآیند تحلیل حساسیت ضروری به نظر میرسد. بنابراین در این مقاله، یک روش تحلیل حساسیت برای سنجش وابستگی خروجی مدل به وزنهای معیارهای ورودی، و شناسایی معیارهای حساس به تغییرات وزن ارائه میشود. برای پیادهسازی مدل مذکور، برگه 1:25000 اهواز که حاوی میادین نفتی عظیمی میباشد، انتخاب شد. برای این منظور لایههای GIS شامل شاخص کل کربن آلی، شاخص بازده پتانسیل برای تولید هیدروکربن، شاخص Tmax، مجاورت به محور طاقدیسها، و وجود یا مجاورت به مناطق دارای آنومالی باقیمانده ثقل بوگه بالا استفاده شدند. نتایج نشان داد که وجود یا مجاورت به مناطق دارای آنومالی ثقل بوگه بالا دارای بالاترین حساسیت، و شاخص Tmax دارای کمترین حساسیت در میان تمامی معیارها می باشند. نقشه تناسب نهایی در مجموع حدود 82 درصد از ذخایر شناخته شده را در طبقات بسیار مناسب و مناسب تقسیمبندی نمود.
خلاصه ماشینی:
برای این منظـور ، لایه های GIS شامل شاخص کل کربن آلی، شاخص بازده پتانسیل برای تولیـد هیـدروکربن ، شـاخص Tmax، مجاورت به محور طاقدیس ها و وجود مناطق دارای آنومالی باقیمانده ثقل بوگه بـالا یـا مجـاورت بـه آ هـا استفاده شدند.
علاوه بر این ، روش تحلیل حساسیتی که بیشتر استفاده میشود، مبتنیبر تغییر وزن های فاکتورهای ورودی است تـا اینکـه مشخص کند آیا در نتایج خروجی تغییر چشمگیری صورت میگیرد ( ,Sendra &Delgado 1.
(Yu & Khan, 2010 در این تحقیق ، یک روش تحلیل حساسیت در مدل تصمیم گیری چندمعیاره با فرایند تحلیل سلسله مراتبی GISمبنا جهت پتانسیل یابی منابع هیدروکربنی معرفی شده است .
/ جدول ١ توصیف داده های مورد استفاده در منطقۀ مطالعه فاکتورها زیرفاکتورها انواع خصوصت (کمت ) سنگ منشأ غنای کل کربن آلی (TOC) * ژئوشیمی ی ی بازده پتانسیل برای تولید هیدروکربن (S٢+S١) * بلوغ سنگ منشأ شاخص Tmax* ژئوفیزیک ثقل سنجی آنومالی باقیماندة ثقل بوگه * زمین شناسی زمین شناسی سطح الارضی نقشۀ محور طاقدیس ها* (منبع داده ها*: مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران ) ٣-١- فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP روشی رایج در تصمیم گیری چندمعیاره است که ساعتی (١٩٧٧) آن را معرفی کـر د.
٦- یافته های تحلیل حساسیت با توجه به اجراهای انجام شده برای انجام تحلیل حساسیت (شـکل ٤) مـیتـوان دریافـت کـه معیارهای وجود مناطق دارای آنومالی باقیمانده ثقل بالا و مجاورت با آن هـا و شـاخص Tmax به ترتیب بیشترین و کمترین حساسیت را در میان تمام معیارها دارند.