چکیده:
هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی بر انگیزه پیشرفت دانش آموزان دختر متوسطه بود.
روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پسآزمون و گروه گواه، و 90 به تعداد 1250 - جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر رامسر در سال تحصیلی 91 نفر بود، که از میان آنها با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 60 نفر از 3 دبیرستان انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه راهبردهای فراشناخت شراو و دنیسون 1994 و پرسشنامه انگیزه پیشرفت هرمنس 1990 بود. راهبردهای فراشناختی در 5 جلسه هر 2 هفته یک جلسه بهمدت 100 دقیقه در گروه آزمایش آموزش داده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد آموزش راهبردهای فراشناختی بر انگیزه پیشرفت گروه آزمایش تاثیر مثبت داشته و آن را افزایش داده است. به عبارت دیگر پس از آموزش راهبردهای فراشناختی بین نمره انگیزه پیشرفت آزمودنی ها در پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معنادار دیده شد.
نتیجه گیری: با توجه به این که انگیزه پیشرفت یکی از مهمترین عوامل پیشرفت تحصیلی است. لذا با در نظرگرفتن متغیرهای گوناکون وابسته به انگیزه پیشرفت، آموزش راهبردهای فراشناخت را میتوان روش موثری برای ارتقاء انگیزه پیشرفت دانش آموزان در نظر گرفت.
Aim: The purpose of this research was to determine the effectiveness of meta cognitive strategies instruction on achievement motivation of highschool Students.
Method: The present study was quasi-experimental، prepost design with one control group and one experimental group. The population under study included all high school girls in the city of Ramsar in North Iran during the 2011–12 academic year (N=1250) Using cluster sampling a sample of 60 students were selected from three high schools. These were randomly assigned to either a control or an experimental group (30 girls in each group). Meta-cognitive strategies were instructed in five one-hundred minute sessions held every fortnight.
Results: post test results showed that with increasing meta-cognitive awareness، students’ achievement motivation also increased.
Conclusion: As achievement motivation is one of the most important causes of academic achievement and meta cognitive strategies seems to be closely related to it، training to enhance the latter may have beneficial effects on the former.
خلاصه ماشینی:
دانش فراشناختی عبارت است از دانش آشکار و واضح فرد درباره ی قوت ها و ضعف های شناختی ، درحالی که نظارت فراشناختی ، به دامنه ای از کارکردهای اجرایی ، نظیر توجه کردن ، کنترل کردن ، چک کردن ، برنامه ریزی کردن و تشخیص خطاها در عملکرد اشاره دارد (ربانی باوجدان ، ربانی باوجدان ، نیک آذین ، کاویانی و خضری مقدم ، ١٣٩١) هنوز هم جای خالی فراشناخت در کلاس های درس احساس می شود و دانش آموزان با آن غریبه اند؛ طوری که یادگیری اهمیت دارد و یادگرفتن یادگیری مورد غفلت قرار می گیرد.
McClelland 106 اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی بر انگیزه پیشرفت دانش آموزان بلوم (٢٠٠٦) در الگوی یادگیری آموزشگاهی خود شواهدی به دست داده است که حاکی از این است که ویژگی های انگیزشی یادگیرندگان در جریان یادگیری آموزشگاهی هم نقش علت و هم معلول را بازی می کند.
فاطمه عطار خامنه (١٣٨٨) در پژوهشی تأثیر آموزش راهبردهای مطالعه فراشناختی را بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان بررسی کرد و به تفاوت معنادار میانگین انگیزش پیشرفت گروه آزمایش و گواه دست یافت .
بنابراین پژوهش های داخلی و خارجی انجام شده در این زمینه همگی نشان داده اند که وقتی دانش آموزان از آگاهی فراشناختی برخوردارند و در مطالعه یادگیری خود راهبردهای فراشناختی را به کار می گیرند؛ انگیزه پیشرفت آنان افزایش پیدا می کند و در نتیجه یکی از مهم ترین عوامل زمینه ساز موفقیت تحصیلی به وقوع می پیوندد.