چکیده:
ﻣﻄﺎﺑﻖ راﻫﻨﻤﺎی اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭘﯿﮑﺮه داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه، وﯾﺮاﯾﺶ ﭘﻨﺠﻢ (2012 PMBOK ) ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻧﻈﺎم ﯾﺎﻓﺘﻪی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ، ﺗﺤﻠﯿﻞ و واﮐﻨﺶ ﺑﻪ رﯾﺴﮏ ﭘﺮوژه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺑﯿﺸﯿﻨﻪ ﻧﻤﻮدن اﺣﺘﻤﺎل و ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی روﯾﺪادﻫﺎی ﻣﺜﺒﺖ و ﮐﻤﯿﻨﻪ ﻧﻤﻮدن اﺣﺘﻤﺎل و ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی روﯾﺪادﻫﺎی ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب در راﺳﺘﺎی اﻫﺪاف ﭘﺮوژه اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی درﺳﺖ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژهﻫﺎ، ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺪلﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ ﭘﺮوژه، ﭼﺎرﭼﻮبﻫﺎﯾﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﺪه ﺑﺮای ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزی ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ ﻫﺎی ﭘﺮوژهﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺎرﯾﻒ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی اﺳﺘﺎﻧﺪارد داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه، ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی، ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ، ارزﯾﺎﺑﯽ، ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ و ﮐﻨﺘﺮل و ﭘﺎﯾﺶ رﯾﺴﮏ اﺳﺖ. ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﭘﺮوژه ﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎن از ﻧﻈﺮ ﺳﻄﺢ ﻓﻨﺎوری ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده، ارﺗﺒﺎﻃﺎت درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺑﺮون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﮔﺴﺘﺮده، ﺗﻌﺪد ﭘﺮوژهﻫﺎی ﻣﺼﻮب، ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود و رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺮای دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ و ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻣﺘﺨﺼﺺ از ﺟﻤﻠﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﭘﺮوژهﻫﺎی اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ. ﻋﻮاﻣﻞ ذﮐﺮﺷﺪه ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﻧﺒﻮد ﻗﻄﻌﯿﺖﻫﺎی ﻓﺮاواﻧﯽ در ﭘﺮوژهﻫﺎ ﺷﺪه، ﻃﺮاﺣﯽ و ﭘﯿﺎدهﺳﺎزی ﻣﺪل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ را اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﭘﺲ از آﻧﮑﻪ اﻫﺪاف ﭘﺮوژه ﻣﻌﯿﻦ ﮔﺮدﯾﺪ، ﺑﺎﯾﺪ رﯾﺴﮑﻬﺎی ﻣﺤﺘﻤﻠﯽ ﮐﻪ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮوژه ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ، ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﺎﻻت و ﮐﺘﺐ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ و اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊآوری ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ (ﺑﻮﯾﮋه PMBOK) و ﮔﺎمﻫﺎی ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه در آن ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﯾﻪ وﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ 38 رﯾﺴﮏ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﺳﻪ ﻣﻨﺸﺎء اﺻﻠﯽ رﯾﺴﮏﻫﺎ (رﯾﺴﮏﻫﺎی داﺧﻠﯽ، رﯾﺴﮏﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ، رﯾﺴﮏﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ) در ﭘﻨﺞ ﮔﺮوه رﯾﺴﮏﻫﺎی (ﻓﻨﯽ و ﺳﺎﺧﺖ، ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﮐﺎر، ﻣﺎﻟﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی، اداری و ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ) دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪی ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺑﺮرﺳﯽ رواﯾﯽ و ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ آن ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺒﺮﮔﺎن و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺷﺮﮐﺖ، رﯾﺴﮏﻫﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه اﺻﻼح و ﻧﻬﺎﯾﯽ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯿﺰان ﺗﺎﺛﯿﺮ رﯾﺴﮏﻫﺎ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﭘﺮوژهﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ و درﺻﺪ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﯾﺴﮏﻫﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻋﻮاﻣﻞ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﺮ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ در ﭘﺮوژه ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ، دادهﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار spss ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﯾﻪوﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻣﺪل ﮐﻠﯽ ﺑﺎ زﯾﺮ اﻟﮕﻮﻫﺎﯾﺶ ﻃﺮاﺣﯽ و اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪ.
خلاصه ماشینی:
بر اساس مطالعه مقالات و کتب در این زمینه و اطلاعات جمعآوری شده بر اساس استانداردهای مدیریت ریسک (بویژه PMBOK) و گامهای تعریف شده در آن مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند که 38 ریسک شناسایی شده بر مبنای سه منشاء اصلی ریسکها (ریسکهای داخلی، ریسکهای خارجی، ریسکهای حقوقی) در پنج گروه ریسکهای (فنی و ساخت، شرایط محیطی کار، مالی و اقتصادی، اداری و سازمانی، اجتماعی و فرهنگی) دسته بندی شدهاند که پس از بررسی روایی و پایایی آن توسط خبرگان و کارشناسان شرکت، ریسکهای شناسایی شده اصلاح و نهایی گردیده است.
همچنین میزان تاثیر ریسکها بر عملکرد پروژههای ساختمانی و درصد احتمال وقوع ریسکهای شناسایی شده و چگونگی تاثیر عوامل داخلی و خارجی و حقوقی بر یکدیگر در پروژه ساختمانی، دادهها با نرمافزار spss مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت و بر اساس نتایج بدست آمده مدل کلی با زیر الگوهایش طراحی و ارائه گردید.
6-7- روش تجزیه و تحلیل دادهها بررسی نتایج سؤالات نشان میدهد که مهمترین ریسک های شناسایی شده که بر پروژههای ساختمانی تاثیر میگذارند بر اساس نظرات خبرگان و مطالعه مقالات و کتب در این زمینه و اطلاعات جمعآوری شده بر اساس استانداردهای مدیریت ریسک (بویژه PMBOK) و گامهای تعریف شده در آن مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتند که 38 ریسک شناسایی شده بر مبنای سه منشاء اصلی ریسکها (ریسک های داخلی، ریسکهای خارجی، ریسکهای حقوقی) در پنج گروه ریسکهای (فنی و ساخت، شرایط محیطی کار، مالی و اقتصادی، اداری و سازمانی، اجتماعی و فرهنگی) دستهبندی شدهاند که پس از بررسی روایی و پایایی آن توسط خبرگان و کارشناسان شرکت، ریسکهای شناسایی شده اصلاح و نهایی گردیده است و در قستهای بعد آمده است.