چکیده:
توسعه و امنیت از مهمترین دغدغه کشورها و بازیگران سیاسی میباشد. دراین راستا، اقتصاددانان معتقدند که تجارت آزاد بین کشورها میتواند نیروی سوقدهندة توسعه و در نهایت امنیت باشد. پس از فروپاشی شوروی و از بین رفتن نظام دوقطبی، روند همگرایی منطقهای برای تامین نیازها و اهداف گروهها و مناطق مختلف جغرافیایی تغییر جهت داد و تقویت شد و در عرصه عمل، شمار قابلتوجهی از سازمانهای اقتصادی منطقهای در این دوره شکل گرفتند و نشان دادند که قدرت اقتصادی به عنصر مهم تشکیلدهنده قدرت سیاسی و حتی نظامی در عرصه بینالمللی تبدیل شده است. موافقان همگرایی اقتصادی معتقدند که فرصتها بر زیانهای ناشی از اندازه کوچک بازار داخلیاش غلبه میکند و «میزان یادگیری» اقتصادیاش را سرعت میبخشد و در این راستا کشورها به دلیل اصل همجواری و تشابه، به منظور کاهش آسیبپذیریهای ناشی از جهانیشدن، اصل منطقهگرایی را در دستور کار خود قراردادهاند. و آن را در راستای اصل "توانمندسازی" میدانند. قاره آفریقا، علیرغم تمام مشکلات و فراز و نشیبها، یکی از مناطق ثروتمند جهان است که از نظر بسیاری از کارشناسان، منابع گستردة آن برای تولید منطقهگرایی و جهانیشدن ضروری میباشد. کشورهای این قاره همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، علاقهمند میباشند تا آسیب پذیری خود را از این پدیده به حداقل رسانده و درنتیجه، همگرایی منطقهای را به عنوان یک ابزار عمده پیشرفت اقتصادی در نظرگرفتهاند و درصددند تا از این طریق، پاسخی به دغدغههای اصلیشان یعنی توسعه و رفاه و امنیت بیابند. این پژوهش در نظر دارد تا با روش تحلیلی– توصیفی، تاثیر آزادسازی تجاری و همگرایی اقتصادی منطقهای را در آفریقا با مطالعه موردی جامعه توسعه جنوب آفریقا[1](سادک) مورد بررسی قرار دهد. دستیابی به رشد و توسعه، افزایش تجارت درون منطقه ای، ارتقا سهم سادک در تجارت جهانی، تقویت استانداردها و کیفیت زندگی و...از نتایج این پژوهش میباشد.
خلاصه ماشینی:
جدول ٧- وضعیت عضویت کشورهای سادک در دیگر سازمان های منطقه ای {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار ٥- روند تجارت منطقه سادک ٢٠٠٨-٢٠٠٤( راند آفریقای جنوبی ) Western Cape and Sadc, 2010: 1 آمار جداول و نمودارهای فوق نشان میدهد که صادرات سادک بین سالهای ٢٠٠٠ تـا ٢٠٠٥ بـیش از ١٠٠ درصدرشد داشته است و از رقم ٥٠ میلیارد در سال ٢٠٠٠ به ١١٣ میلیارد در سال ٢٠٠٥ رسیده است (١٣ :٢٠٠٩ ,Maringwa).
از دیـدگاه ایـن گروه از کشورها، یکی از ملزومات ورود مناطق گوناگون به جریان جهـانی شـدن ، منطقـه گرایی اسـت و منطقه گرایی یعنی فرایندی که از طریق ایجاد منطقه تجارت آزاد یا اتحادیه گمرکی بین دولت ها بـه منظـور آزادسازی یا تسهیل تجارت در سطح منطقه آغاز میشود قاره آفریقا علیرغم مشکلات و فراز و نشیب ها، هنوز هم یکی از مناطق ثروتمند جهان است که منـابع گستردة آن برای تولید منطقه گرایی و جهانیشدن ضروری است .
عملکرد سادک نشان میدهد که تجارت درون منطقه ای بین سال ١٩٩٠ تا ٢٠١٣، نشان از رشـد ٢٦٠ درصدی دارد، که این روند علیرغم کاهش تجارت خارجی قاره افریقا مانند سایر نقاط جهان از سال ٢٠١٥ تاکنون به شدت ادامه دارد دلیل این افزایش ناشی از عادیسازی روابط اقتصادی منطقه ای و منطقـه گرایـی پس از آپارتاید بود که با ورود آفریقای جنوبی به این سازه منطقه ای عملی شد و پس از آن نیز آزادسـازی تجاری شتاب بیشتری به خود گرفت .