چکیده:
در دورانی که شهرنشینی سریع و شتابان در مقیاسی عظیم به جریانی غالب در دنیا و بویژه در کشور های در حال توسعه تبدیل شده و سطوح بزرگی از زمین های شهری به زیر ساخت و ساز های شهری می رود همواره یک موضوع اساسی فراموش می شود؛ هویت مندی فضاهای شهری. این موضوع از دو جهت حائز اهمیت است: یکی تضعیف عناصر و عوامل هویت بخش در طی زمان و با توسعه های جدید و دیگری عدم توجه به محرک های هویتی و عدم بکارگیری شکلی یا معنایی آنها در مقیاس خرد بنا تا کلان بافت. این فقدان در نوشهرها به شکل بارزی نمایان بوده و یکی از عوامل عدم جذب جمعیت در قالب خشک و بیروح بودن انهاست. هدف اصلی این مقاله بررسی و سنجش این مهم در 10 شهر جدید ایران (بعد از انقلاب) در راستای رسیدن به چارچوبی مفهومی-شناختی در جهت تدقیق این موضوع است. روش تحقیق مبتنی بر روش های کمی و کیفی با استفاده از مدل کمی گولر و روش پیمایش کیفی پرسشنامه ای است. نتایج تحقیق نشان می دهند که شهر جدید بهارستان از منظر سنجه های انتخابی با امتیاز 62 از 100 در رتبه نخست قرار داشته و شهرهای اندیشه و پردیس در مکان هایی بعدی قرار دارند. نکته جالب توجه در این تحقیق همسو بودن نتایج پژوهش حاضر با جمعیت پذیری این شهرهاست که نشان می دهد معیارهای انتخاب شده در این تحقیق از نکاتی هستند که در جمعیت پذیری شهرهای هدف در این مطالعه نیز تاثیر گذار بوده اند.
خلاصه ماشینی:
"جدول 2- مدل ماتریسی گولر به تفکیک هر معیار و شهرهای هدف مطالعه در شبکه ای از سلولهای متقاطع مهاجران عالیشهر گلبهار صدرا سهند بهارستان مجلسی اندیشه پردیس هشتگرد شهر جدید معیار C B C B B D B D C C اصل وحدت C B B A C D B D E D اصل تجمع B B C A B C C B B B اصل تباین C C B B C D B D C C اصل اتصال C B C B B D C C C D اصل تناسب C C B B B E C D C B اصل تدوام B C C C C C C B B B اصل قلمرو C B B B B D C B C C اصل استقرار در ماتریس فوق که به صورت سلولهای متقاطع تنظیم شده است، تمامی معیارهای مربوط به فرایند ارزیابی و سنجش هویت شهری در شهرهای جدید ایران در ردیف های ماتریس مربوطه همراه با نام شهرهایی که معیارهای فوق در آنها مورد آزمون قرار می گیرند در ستون های فوق آمده است.
دامنه این اصل در هویت بخشی به شهرها از این شاخص ها فراتر رفته و به فضاهای شهری اشاره دارد که در عین حال که ناهمگونی را در فضای کالبدی پدید می آورد باعث تقویت روابط عملکردی شده و به انسجام فضا در عین اختلاف آن کمک شایانی می نماید نسبتا مناسب در شهرهای جدید اصولی که برای هویت بخشی و خلق فضاهای زنده شهری مورد توجه هستند، اصولی اند که بر مبنای آن نظام خاص و متفاوت از شهرهای مشابه دیگر در شهر خاصی شکل گیرد و بر این اساس شهر مربوطه به مدد آن از شهرهای دیکر متمایز شده و هویت خاص خود را دارا باشد."