چکیده:
مقدمه: مشارکت اجتماعی به عنوان راهبرد موثر در ارتقای سلامت، به عوامل مختلفی مربوط می باشد. شناخت و مدیریت این عوامل در هر جامعه می تواند وقوع آن را تسهیل کند. مطالعه حاضر با هدف تعیین این عوامل در منطقه دو شهرداری تهران به اجرا درآمد. روش: مطالعه به روش توصیفی ـ تحلیلی بر اساس نمونه ۲۵۰ نفری به صورت تصادفی چند مرحله ای در منطقه دو شهرداری تهران به اجرا درآمد. نمونه گیری توسط ۵ پرسشگر آموزش دیده که در ساعات متفاوت به منازل شهروندان مراجعه می کردند طی ۱۲ روز، انجام شد. افراد ۱۸ سال و بالاتر مایل به شرکت در مطالعه و ساکن در محل به عنوان واجدین شرکت در مطالعه منظور شدند. داده ها براساس پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری گردید. روایی و پایایی پرسش نامه در مطالعه مقدماتی تایید شد. داده ها با استفاده از آزمون های تی زوجی، کای دو و آنالیز پراکنش یک طرفه تحلیل شد. یافته ها: سطح تحصیلات، میزان ساعات فراغت در روز، سابقه و مدت مشارکت در سایر فعالیت های اجتماعی با ارزیابی کلی از عوامل مرتبط با مشارکت رابطه معنی دار (03/0≥p) داشتند. کم تر از نیمی از شرکت کنندگان یعنی ۱۰۵ نفر (۴۲ درصد) مشارکت در برنامه های ارتقای سلامت محله زندگی خود داشتند. بین میزان مشارکت اجتماعی در ارتقای سلامت با متغیر های سطح تحصیلات، تاهل، سابقه و مدت مشارکت در فعالیت های اجتماعی مختلف و میزان ساعات فراغت در روز (03/0≥p) رابطه معنی داری مشاهده شد. بحث: ارتقا آگاهی عمومی، تمهید و تسهیل عوامل زمینه ای بروز مشارکت اجتماعی از طریق کاهش تمرکزگرایی دولتی و برانگیختن و بسیج مردم می تواند سبب افزایش دانش و بهبود نگرش جامعه نسبت به مشارکت اجتماعی در ارتقای سلامت جامعه گردد.
خلاصه ماشینی:
وی معتقد است با توجه به شرایط جوامـع نمـی تـوان بـه دنبـال الگوی واحدی در ارتقای مشارکت اجتماعی برای ارتقای سـلامت جامعـه بـود، چـرا کـه تاریخ و فرهنـگ از عوامـل مهـم و مـؤثر در مـشارکت اجتمـاعی هـستند کـه بـر ارتقـای برنامه های سلامت محور نیز اثر دارنـد (٢٠٠٩ ,Rifkin).
ریفکین سه رویکرد برای مشارکت اجتماعی در ارتقای سلامت قایـل اسـت : رویکـرد طبی ١ که طی آن برنامه ریزان به سلامت به عنوان عدم وجود بیماری می نگرند و مـشارکت به این معناست که مردم هرچه را که افراد حرف های در حوزه سلامت می گویند باید اجـرا کنند.
محمدی و فروزان در مطالعه ای کیفی نشان دادنـد مـشارکت اجتمـاعی در برنامـه هـای ارتقـاء سلامت محل زندگی متاثر از «عوامل فردی مشارکت کننـدگان »، «عوامـل مربـوط بـه مـسئولین سازمان های محلی »، «شرایط زمینه ای » و «سیاست ها و عملکرد سازمان ها» می باشـند کـه سـبب تسهیل و ممانعت از بروز مشارکت مردم در ارتقای سلامت می شوند.
براساس این ضرورت مطالعه حاضر به تعیین عوامل مرتبط با مشارکت اجتماعی در برنامه های ارتقای سلامت در منطقه ٢ شهرداری تهران پرداخته است .
یافته ها نشان داد تحصیلات ، مدت سـاعات فراغـت در روز و مـدت مـشارکت در سـایر فعالیت های اجتماعی توسط شرکت کنندگان و سابقه مـشارکت اجتمـاعی بـا ارزیـابی کلـی از عوامل مرتبط با مشارکت در ارتقای سلامت رابطه معنی دار (٠٠٣≥p) داشتند.
بحث یافته های مطالعه نشان داد سطح تحصیلات ، مقدارساعات فراغـت ، وجـود و مـدت زمـان مشارکت اجتماعی در گذشته ، با میزان ارزیابی از عوامل مرتبط با مـشارکت اجتمـاعی توسـط ساکنین محله ٢٧ منطقه دو شهرداری تهران ارتباط داشت .