چکیده:
پدیدآورنده اثر ادبی و هنری، دارای دو دسته حقوق مادی و معنوی اسـت کـه هریـک از آنها دارای ویژگی های مخصوص به خود می باشد. در این میان، حمایت از حق افشای اثر در نظامهای حقوقی با موضع متفـاوتی مواجـه شـده اسـت . همچنـین ، در حقـوق داخلـی ، حمایت از حق افشای اثر با توجه به ادله حقوقی ممنوعیت احتکار و ادله فقهـی لـزوم نشـر علم ، شبهاتی را به وجود آورده است که بررسی آن را ضروری می سازد. حمایت حقوقی موثر از حق افشای اثر، مستلزم ممانعت از نقض و جبران خسارت وارده در صورت نقـض آن است . این حق گاهی به تنهایی و گـاهی بـا حقـوق دیگـری همچـون حـق مصـونیت و امانت ، حق مادی اولین نشر، حق نمایش و حق توزیع که برخـی از آنهـا از حقـوق مـادی پدیدآورندهاند، مورد نقض قرار می گیرد که فروض متعدد آن در این مقاله بررسـی شـده است
The author of a literary and artistic work has two categories of rights, each of which has its own characteristics. Meanwhile, protecting disclosure right has faced with different views in legal systems. Also, protecting disclosure right in Iranian legal system has created doubts due to legal evidence banning the speculation and Fiqh arguments on the necessity of publishing knowledge and this makes further investigation necessary. Effective legal protection of disclosure right requires preventing Infringement of the right and providing adequate compensation for damages. This right is violated either alone or with other rights such as right of confidentiality, first publication right, right to display and distribution right some of which being the author's economic rights. This paper is going to discuss different assumptions regarding these Infringements.
خلاصه ماشینی:
این دو رویکرد در عمل چندان دارای نتیجه متفاوت نیست ؛ زیرا حقوق کشـورهای تابع نظام کامن لا، غالبا به دلیل اینکه متعهد را به اجرای عین تعهد ملـزم نمـی داننـد، در صورت پرداخت خسارت متعهدله حق عدول از قرارداد و عدم اجرای آن را بـرای وی ذیل عنوان «نقـض قـرارداد» (Breach of Contract) شناسـایی کـرده انـد و تلویحـا بـه پدیدآورنده اجازه داده اند در صورت پرداخت خسارت کسی که حق اولین نشـر بـه او واگذار شده است ، از تسلیم اثر به او خودداری کند (٣٩٧.
به نظر می رسد این دلایل بر موضوع مورد بحث ناظر نیست و نمی توان صاحب اثـر را از حمایت حقوقی حق معنوی افشای آن محروم کرد؛ زیرا حق افشـای اثـر و اساسـا / همه حقوق مورد حمایت در مالکیت ادبی ـ هنری به قالب اثر مربوط می باشـد و مفـاد آن را شامل نمی شود، در حالی که از ادله مربوط به احتکار استفاده می شود که مفاد اثـر دارای اهمیت است ؛ زیرا آنچه ضرر مردم را دفع می نماید، در دسترس قرارگرفتن مفـاد اثر و نه قالب آن می باشد؛ بنابراین پدیدآورنده می تواند مفـاد دانـش و دسـتاوردهایی را که در کتاب خود نوشته است ، در اختیار دیگران قرار دهد و از این راه ، ضـرر مـردم را دفع نماید.
علاوه بر زمانی که حق اولین نشر به دیگری واگذار شده باشد، کسانی که در مراکـز پژوهشی و دانشگاهی کار مـی کننـد و پرداخـت حقـوق آنـان در ازای کـار تحقیقـی و طرح های پژوهشی می باشد نیز نمـی تواننـد اجـرای ایـن حـق را نسـبت بـه اصـل اثـر درخواست کنند؛ زیرا این افراد اجرای حق افشای اثر را به مرکـز محـل خـدمت خـود واگذار کرده اند.