چکیده:
مقاله به بررسی منافع حاصل از اجرای سیاستهای آزادسازی تجاری در قالب
پیمانهای منطقهای و تجاری میپردازد و قصد دارد به بررسی نقش سیاستهای آزادسازی
تجاری به بازرگانی خارجی بین ایران و شرکای مهم تجاری آن در میان کشورهای اسلامی
بپردازد. بدین منظور از یک مدل جاذبه که امکان تخمین نقش عوامل مؤثر بر تجارت دو
جانبه را با بکارگیری عوامل تأثیرگذار دو کشور از قبیل ویژگیهای ساختار اقتصادی
آنها مانند تولید ناخالص داخلی و تولید ناخالص داخلی سرانه، فاصله جغرافیایی، جمعیت
و شاخصهای تسهیل تجاری را در قالب مدل اقتصادسنجی فراهم آورده است، استفاده شده
است. همچنین برای بررسی این مدل از روش دادههای پنل استفاده شده است.
نتایج این تحقیق نشان میدهد که آزادسازی تجاری، تأثیر مثبت و معنیداری را روی
بازرگانی خارجی جمهوری اسلامی ایران و 16 شریک تجاری اسلامی آن، داشته است. همچنین
تشکیل پیمانهای منطقهای با هدف آزادسازی تجاری، کاهش و نهایتا حذف محدودیتهای
تعرفهای و گمرکی، میتواند کمک شایانی به رشد بخش بازرگانی خارجی کشورهای عضو
بنماید.
خلاصه ماشینی:
"بدین منظور از یک مدل جاذبه که امکان تخمین نقش عوامل مؤثر بر تجارت دو جانبه را با بکارگیری عوامل تأثیرگذار دو کشور از قبیل ویژگیهای ساختار اقتصادی آنها مانند تولید ناخالص داخلی و تولید ناخالص داخلی سرانه، فاصله جغرافیایی، جمعیت و شاخصهای تسهیل تجاری را در قالب مدل اقتصادسنجی فراهم آورده است، استفاده شده است.
این مدل امکان تخمین نقش عوامل مؤثر بر تجارت دوجانبه را با بکارگیری عوامل تاثیرگذار دو کشور از قبیل ویژگیهای ساختار اقتصادی آنها مانند تولید ناخالص داخلی و تولید ناخالص داخلی سرانه، فاصله جغرافیایی، جمعیت و شاخصهای تسهیل تجاری را در قالب مدل اقتصاد سنجی فرآهم آورده است.
در جدول زیر معیار این امتیازدهی مشخص شده است: نحوه امتیازدهی شاخص سیاستهای تجاری رتبه معیار امتیازدهی 1 میانگین وزنی تعرفههای وارداتی کمتر از 4 درصد 2 میانگین وزنی تعرفههای وارداتی بین 4 تا 9 درصد 3 میانگین وزنی تعرفههای وارداتی بین 9 تا 14 درصد 4 میانگین وزنی تعرفههای وارداتی بین 14 تا 19 درصد 5 میانگین وزنی تعرفههای وارداتی بیش از 19 درصد از طرف دیگر تنها تعرفههای وارداتی نیستند که مانعی بر سر راه تجارت محسوب میشوند، بلکه بسیاری از کشورها از موانع غیرتعرفهای مانند سهمیههای وارداتی، مجوزهای متفاوت برای واردات کالا و الزامهای قانونی دیگر، استفاده میکنند.
بنابراین نتایج این تخمین، فرضیه اولیه مدل جاذبه را تایید میکند که هرچه اقتصاد دو کشور بیشتر باشد و جمعیت بیشتری را در خود جای داده باشند، حجم تجارت بین آن دو افزایش مییابد."