چکیده:
بکارگیری روش های علمی به منظور بررسی و سطح بندی مناطق از حیث توسعه یافتگی در جنبه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، محیطی و غیره، منجر به شناخت میزان نابرابری ها گردیده است و معیاری برای تلاش در حوزه کاهش و رفع نابرابری های موجود میان آن ها نیز محسوب می شود. از این رو، در پژوهش حاضر رتبه بندی شهرستان های استان یزد در دو بخش کمی و کیفی انجام شده است و تلفیق آن ها، نتیجه نهایی توسعه یافتگی را مشخص می کند. بررسی کمی بر اساس شاخص های توسعه که در فصول نه گانه تدوین یافته است، با روش تحلیل عاملی و نظام وزن دهی آنتروپی شانون و بررسی کیفی با استفاده از پرسشنامه های خاص بر مبنای دیدگاه های مدیران استان و بکارگیری روش AHP انجام شده است. در ادامه نیز بر اساس خروجی نهایی به دست آمده، شهرستان های استان در چهار دسته محروم، نیمه محروم، نیمه برخوردار و برخوردار سطح بندی گردیده است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که شهرستان های بهاباد، طبس و خاتم به عنوان شهرستان های محروم، بافق و ابرکوه به عنوان شهرستان های نیمه محروم، تفت، صدوق و مهریز به عنوان شهرستان های نیمه برخوردار و شهرستان های یزد، اردکان و میبد به عنوان شهرستان های برخوردار استان مطرح است. نتایج همچنین مبین آن است که بین شهرستان های برخوردار، به ویژه شهرستان یزد با سایر شهرستان ها اختلاف جالب توجهی در سطح توسعه یافتگی وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
"3) سطحبندی شهرستانهای استان گلستان از نظر شاخصهای توسعهیافتگی در پژوهش فوق، برای شناسایی ابعاد توسعه در شهرستانهای استان گلستان با استفاده از آمار و اطلاعات سال 1385، 38 شاخص گوناگون در قالب 9 بخش جمعیتی، اقتصادی، صنعت و معدن، کشاورزی، زیربنایی، آموزشی، فرهنگی، کالبدی، بهداشتی و درمانی و در میان 11 شهرستان، مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن با استفاده از مدل تحلیل عاملی، ارزیابی شده است.
جدول (2): میزان توسعهیافتگی شهرستانهای استان یزد با استفاده از روش تحلیل عاملی (رجوع شود به تصویر صفحه) منبع: نتایج پژوهش 6-2- مرحله دوم: بررسی کیفی وضعیت توسعهیافتگی شهرستانهای استان الف- از دیدگاه فرمانداران همان طور که بیان شد، حل مسائل از طریق فرایند تحلیل سلسلهمراتبی را میتوان در چهار مرحله ساماندهی کرد: الف: ساخت و ایجاد سلسلهمراتب مورد نظر در این مرحله، مطابق شکل (2)، هدف کلی "تعیین توسعهیافتگی شهرستانهای استان یزد" انتخاب شد و شش معیار سطح برخورداری از امکانات زیربنایی (شبکه آب، برق، گاز، پست و مخابرات، راه، شهرکها و نواحی صنعتی و غیره)، سطح درآمدی خانوارها، سطح برخورداری به لحاظ قابلیتهای زندگی (شرایط اقلیمی، موقعیت جغرافیایی، امنیت، شرایط بهداشتی و درمانی، محیط زیست و تسهیلات و امکانات زندگی)، سطح برخورداری از رونق اقتصادی و فضای کسب و کار (کشاورزی، صنعت، دامداری، ارائه تسهیلات، خیرین، گردش مالی و غیره)، برخورداری فرهنگ اجتماعی (هویت فرهنگی، سطح فرهنگ عمومی و غیره) و برخورداری از فرصتهای پیشرو (سرمایه انسانی، روابط، نفوذ و ذینفعان) در نظر گرفته شد."