چکیده:
در این مقاله شاخص مزیت نسبی تولید و اشتغال بخش کشاورزی را در استان زنجان و سایر استان های کـشور مـورد بررسی قرار خواهیم داد. برای این منظور، با استفاده از سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی در تولید ناخالص داخلـی استان و کشور و سهم اشتغال این بخش در اشتغال کل مناطق شاخص ضریب مکانی ( LQ) را در ارزش افزوده بخش و زیربخش های آن و اشتغال محاسبه و بر اساس آن اهمیت بخش کشاورزی در تولید و اشتغال منـاطق مـورد ارزیـابی قرار گرفته است . نتایج این بررسی نشان می دهد که استان زنجان در بخش کشاورزی از عملکـرد مناسـبی برخـوردار بوده و این بخش در تولید و اشتغال مزیت نسبی لازم را کسب نموده است . در مزیت نسبی تولید بخش کشاورزی در سال ١٣٧٩ رتبه هفتم و در سال ١٣٨٨ رتبه هشتم به استان زنجان اختصاص داشته است . بخـش کـشاورزی در اسـتان زنجان در هر یک از زیربخش های زراعت ، باغداری و دامداری دارای مزیت اما در فعالیت جنگلداری و مـاهیگیری از مزیت نسبی لازم برخوردار نبوده است . استان زنجان در مزیت نسبی اشتغال در سال های ١٣٨٤ و١٣٩٠ بـه ترتیـب رتبه های هفتم و چهارم را بین استان های کشور داشت . اشتغال بخش کشاورزی با داشتن مزیت نسبی بین استان هـای کشور جزء فعالیت های پایه استان محسوب می شود. استان های کرمان ، اردبیـل و گلـستان در مزیـت نـسبی تولیـد و استان های اردبیل ، خراسان شمالی و آذربایجان غربی در مزیت نسبی اشتغال رتبه های اول تا سـوم را در سـال هـای مورد مطالعه به خود اختصاص داده اند. استان های تهـران ، قـم و اصـفهان در مزیـت نـسبی تولیـد و اشـتغال بخـش کشاورزی عملکرد ضعیف تری را بین استان های کشور دارد و این استان ها در تولید و اشتغال بخش کشاورزی مزیت نـسبی لازم را کسب ننموده اند.
خلاصه ماشینی:
"برای این منظور، مهم ترین پرسش هایی که در این مقاله به آنها پاسخ داده می شود عبارتند از: - وضعیت و اولویت استان زنجان در زمینه مزیت نـسبی ارزش افـزوده بخـش کـشاورزی در مقایسه با سایر استان هـای کـشور چگونـه اسـت ؟ آیـا بخـش کـشاورزی اسـتان زنجـان جـزء بخش های مزیت دار در فعالیت های عمده اقتصادی است ؟ - وضعیت مزیت نسبی استان های کشور در زیربخش های کشاورزی چگونه است ؟ - سهم اشتغال بخش کشاورزی استان زنجان از کل اشـتغال در مقایـسه بـا سـایر اسـتان هـای کشور چگونه است ؟ آیا استان زنجان مزیت نسبی لازم را در اشتغال بخش کشاورزی دارد؟ بخش اول این مطالعه به ادبیات موضوع ، مبانی نظری و معرفـی الگوهـای مورداسـتفاده جهـت پاسخ به پرسش های فوق اختصاص می یابد.
در راستای پاسخ به پرسش های تحقیـق در خصوص وضعیت و اولویت استان زنجان در زمینه مزیت نـسبی ارزش افـزوده بخـش کـشاورزی در مقایسه با سایر استان های کشور و اینکه آیا بخش کشاورزی استان زنجان جزء بخش هـای مزیـت دار در فعالیت های عمده اقتصادی است نتایج زیر حاصل شد: استان زنجان از لحاظ فعالیت کشاورزی بین استان های کشور در موقعیت مناسبی قرار دارد، به طوری کـه بررسـی سـهم بخـش کـشاورزی اسـتان در تولیـد ناخـالص داخلـی اسـتان حـاکی از اهمیـت بـالای فعالیت های کشاورزی در اقتصاد استان بوده و این استان مزیت نـسبی لازم را در فعالیـت کـشاورزی کسب نموده است ."