چکیده:
از سال 1979 به بعد خصوصی سازی به عنوان یکی از راه حل های کاهش حوزه دخالت دولت در اقتصاد و بهبود عملکرد شرکت های دولتی مورد توجه اغلب سیاستگذاران اقتصادی قرار گرفته است. در کشور ما نیز سیاست خصوصی سازی به صورت جدی با ابلاغ سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی در سال 1384 و قانون اجرای سیاست های مذکور از سال 1368 آغاز و در سال 1387 پیگیری شد موضوعی که اغلب تحت عنوان انقلاب اقتصادی در کشور از آن تعبیر می شود. واضح است که اجرای مناسب سیاست یادشده مدیون تلاش بی وقفه و نستوه تمام دست اندرکاران سیاست خصوصی سازی در کشور از جمله سازمان خصوصی سازی بوده است. در این مقاله تلاش می شود برخی از تلاش های صورت گرفته توسط این سازمان در این راستا به تصویر کشیده شود. به این منظور، تلاش می شود تا به منظور درک سیر تاریخی موضوع ابتدا مبانی حقوقی اجرای سیاست خصوصی سازی در کشور به صورت اجمالی ارائه گردد. در بخش های دوم و سوم تلاش می شود اهداف و روش های خصوصی سازی و در بخش چهارم عملکرد برنامه خصوصی سازی در کشور در دوره 1370 تا 18/04/1392 ارائه گردد. در بخش پنجم، مشکلات و چالش های اجرای سیاست خصوصی سازی در کشور بیان می گردد و درنهایت احصاء برنامه های آتی سازمان خصوصی سازی از موضوعات مهم دیگری است که در بخش ششم مقاله به آنها پرداخته خواهد شد. به طور کلی، از سال 1380 تا تیرماه 1392 در مجموع حدود 140 هزار میلیارد تومان از سهام شرکت های دولتی به تفکیک 32 درصد سهام عدالت، 46 درصد بخش غیردولتی و 22 درصد سهام های عمومی غیردولتی واگذار شده است. از این رقم 67 درصد از طریق بازار سرمایه (بورس - فرابورس) و 33 درصد از طریق مزایده واگذار شده است. 94 درصد کل واگذاری ها به صورت بلوکی و 6 درصد به صورت تدریجی و ترجیحی انجام شده است. 67 درصد ارزش واگذاری ها از شرکت های گروه 2 و 33 درصد از شرکت های گروه یک بوده است. در این سال ها در قوانین بودجه سنواتی حدود500/28 میلیارد تومان درآمد پیش بینی شده است که از این رقم 000/25 هزار میلیارد تومان 86 درصد تحقق یافته است.
Since 1979، privatization has bean considered by most economic policymakers as one of the solutions aimed at the reduction of the engagement of the governments in economy and the promotion of SOEs performance. In our country، the privatization process has bean seriously started in 2006، with the notification of general policies of the Principle 44 of the Constitution، and subsequently، the Law for the enforcement of the said policies was legislated in 2008. Privatization is often referred to as the economic revolution in Iran. Undoubtedly، the proper enforcement of the said policies owes to the uninterrupted and brave efforts of all the privatization policy players in the Country، specially the Iranian Privatization Organization (IPO). This Article tries to review some of the efforts made by the IPO in this regard. Consequently، in order to understand the historical trend of the subject، first of all the legal principles of privatization policy enforcement in the Country are presented briefly. In the second and third parts of the Article، the goals and methods of privatization and in the fourth part، the most important measures and activities related to the privatization during 1991 to July 9، 2013 are studied. Fifth and sixth parts of the Article are devoted to the most significant problems and challenges in the way of enforcement of the privatization and future plans of the privatization in the Country. Finally، the seventh part of the Article makes conclusions in this regard.