چکیده:
فضای نزول ازموضوعات میان رشته ای قرآنی ومربوط به نزول قرآن است که دراین
نوشتار بخشی از فوائد آن مورد اشاره قرارمی گیرد وجایگاه آن درهندسه دانش های
قرانی وتفسیری نشان داده می شود.
خلاصه ماشینی:
"از جمله فوائد کشف فضای نزول می توان به موارد زیر اشاره کرد: (1-1) تأثیر بر شکل گیری محتوای واحد نزول (جوادی آملی، 2/54) از آنجا که هر بستۀ نزول از قرآن، ناظر به اوضاع و شرایط جامعه در جهت هدایت آن نازل می شده؛ محتوای آن ناظر به این شرایط بوده و از رهگذر همین شرایط، مقصود و غرض خود را تأمین می کرده است.
ارتباط میان فضای نزول با هدف سوره را می توان از دریچه ای دیگر این گونه بیان داشت: سورۀ بقره که نخستین سورۀ مدنی است به محور دوم از اصول عقاید اسلام می پردازد و نبوت را به عنوان یک اصل اعتقادی و بنیادی در دین اسلام معرفی می کند.
(همان، 44) برای نمونه می توان به سورۀ مدثر اشاره کرد که برخی آیات آن رنگ و بوی آیات مدنی دارند و برخی از مفسران، مدنی بودن آن ها را پذیرفته اند؛ حال آن که این سوره به عنوان پنجمین سورۀ نازل شده در سال های نخستین رسالت پیامبر (صلی الله علیه وآله) در مکه نازل شده است.
برخی از این فوائد عبارتند از: تأثیر بر شکل گیری محتوای سوره، ارائۀ تفسیر روشن از آیات، پی بردن به وجهی از وجوه اعجاز قرآن، ارائۀ تصویری کلی از سوره، تشخیص هدف سوره، تبیین پیوند آیات سوره، کشف راهبردهای تربیتی قرآن و سیر تحول مفاهیم دینی، کشف تاریخ نزول قرآن، نقد و بررسی روایات سبب نزول، نقد و بررسی روایات مکی و مدنی به ویژه در مورد آیات مستثنی، نقد و بررسی و سنجش آراء و دیدگاه های مفسران، انس با قرآن از طریق بیان ارتباط سوره با واقعیتهای خارجی، آسان کردن تدریس مفاهیم قرآن و انتقال معارف قرآنی به دیگران."