چکیده:
از جملــه آثــاری کــه از مانویــان در منطقــة ترفــان چــین بــر جــای مانــده اشــعاری بــه زبـانهـای فارسـی میانـه ، پـارتی و سـغدی اسـت . ایـن اشـعار کـه در قالـب هـای مختلـف ســروده شــدهانــد، همــه درون مایــه ای دینــی و عرفــانی دارنــد. بــسیاری از آنهــا در ســتایش ایــزدان و بزرگــان دیــن مــانویانــد، برخــی سوگــسرود هــستند و دســته ای نیــز بــا روایتــی عرفــانی ، جــدایی جــان را از اصــل خــود و گرفتــاریهــایش در زنــدان مــاده را بازگو مـی کننـد. سـرودهای بلنـد، نیمـه بلنـد و کوتـاهی کـه بـه زبـانهـای فارسـی میانـه و پــارتی ســروده شــده و یــا بــه ســغدی ترجمــه شــده انــد، اساســا حاصــل ذوق و ابتکــار ایرانیــان بــوده اســت ، امــا ایــن اشــعار بــا عناصــر بیگانــه آمیختــه و در نتیجــه نمونــه هــای بــی بــدیلی در تــاریخ ادبیــات ایــران آفریــده شــده اســت . در ایــن مقالــه ، گونــه هــای شــعر مـانوی، کـه برخـی بـی نـام و برخـی بـا نـامهـایی چـون مهـر، باشـاه، آفرشـن ، آفریـون و پاشــیک بــه جــای مانــده معرفــی شــده و ویژگــی آنهــا و تــاثیراتی کــه ازادبیــات باســتانی ایـران، یـا از ادبیـات بیگانـه چـون بـین النهـرین و هنـد گرفتـه انـد بررسـی و تحلیـل شـده اســت . بررســی انجــام شــده نــشان مــی دهــد در اشــعار فارســی میانــه و پــارتی مــانوی در زمینـة وزن، قافیـه ، ویژگـی هـای سـبکی از سـنت شـفاهی شـعر ایرانـی و یـشت هـا پیـروی شـده اسـت ؛ امـا بـا توجـه بـه اهمیـت کتابـت در دیـن مـانی و روش مـانی و پیـروانش در وامگیـری عناصـری از فرهنـگ ملـل دیگـر، در شـعر نیـز بـه جنبـه هـای ادبـی ملـل دیگـر چــون ســامی و هنــدی توجــه شــده، و عناصــری چــون قالــب ابجــدی وارد حــوزة شــعر مانویان ایرانی زبان شده است .
خلاصه ماشینی:
سـرودهای بلنـد، نیمـه بلنـد و کوتـاهی کـه بـه زبـانهـای فارسـی میانـه و پــارتی ســروده شــده و یــا بــه ســغدی ترجمــه شــده انــد، اساســا حاصــل ذوق و ابتکــار ایرانیــان بــوده اســت ، امــا ایــن اشــعار بــا عناصــر بیگانــه آمیختــه و در نتیجــه نمونــه هــای بــی بــدیلی در تــاریخ ادبیــات ایــران آفریــده شــده اســت .
در ایــن مقالــه ، گونــه هــای شــعر مـانوی، کـه برخـی بـی نـام و برخـی بـا نـامهـایی چـون مهـر، باشـاه، آفرشـن ، آفریـون و پاشــیک بــه جــای مانــده معرفــی شــده و ویژگــی آنهــا و تــأثیراتی کــه ازادبیــات باســتانی ایـران، یـا از ادبیـات بیگانـه چـون بـین النهـرین و هنـد گرفتـه انـد بررسـی و تحلیـل شـده اســت .
بررســی انجــام شــده نــشان مــی دهــد در اشــعار فارســی میانــه و پــارتی مــانوی در زمینـة وزن، قافیـه ، ویژگـی هـای سـبکی از سـنت شـفاهی شـعر ایرانـی و یـشت هـا پیـروی شـده اسـت ؛ امـا بـا توجـه بـه اهمیـت کتابـت در دیـن مـانی و روش مـانی و پیـروانش در وامگیـری عناصـری از فرهنـگ ملـل دیگـر، در شـعر نیـز بـه جنبـه هـای ادبـی ملـل دیگـر چــون ســامی و هنــدی توجــه شــده، و عناصــری چــون قالــب ابجــدی وارد حــوزة شــعر مانویان ایرانی زبان شده است .
بـا ایـن روش از مـصرف کاغـذ جلـوگیری مـی شـد؛ امـا سـرودنامه هـای بزرگـی چـون هویـدگمان و انگدروشـنان، بــا فاصــلة خــالی بــین ابیــات کــه آنهــا را از یکــدیگر جــدا مــی کــرد، بــه صــورت شــعر نوشته شـده اسـت .