چکیده:
اختلاف روش و نوع بهره گیری از منابع تفسیری، موجب پدید آمدن تفاسیر گوناگون شده است. روش غالب مفسران، تفسیر ترتیبی است و در تفسیر خود از آیات قرآن، و از منابع برون متنی مانند روایات و علوم قرآنی بهره جسته اند. «محمد عزت دروزه» از علمای فلسطینی و مجاهد اهل سنت، مدعی است که تفسیر «الحدیث» را با اقتباس از قرآن امام علی(ع)، به شیوه تنزیل سوره ای تدوین کرده و مانند همه مفسران از منابع مذکور بهره جسته است. این نوشتار پس از آسیب شناسی روش تفسیر تنزیلی، به بررسی شیوه استفاده دروزه از آیات قرآن در تبیین مفهوم واژه ها، سیاق و نظم آیات و همچنین شیوه بهره گیری وی از منابع برون متنی مانند احادیث، مکی و مدنی و اسباب نزول پرداخته است. این مقاله از نوع پژوهش های بنیادی است و نگارنده تلاش دارد تا با توصیف و تحلیل منابع تفسیر الحدیث، برخی امتیازات و کاستی های آن را نشان دهد.
خلاصه ماشینی:
این نوشتار پس از آسیب شناسی روش تفسیر تنزیلی، به بررسی شیوه استفاده دروزه از آیات قرآن در تبیین مفهوم واژهها، سیاق و نظم آیات و همچنین شیوه بهرهگیری وی از منابع برون متنی مانند احادیث ، مکی و مدنی و اسباب نزول پرداخته است .
بیان فضائل قرائت سوره ها دروزه درباره احادیث فضائل قرائت می نویسد: «ابن حجر ارتباط سند این احادیث به رسول اعظم (ص ) را ضعیف شمرده و از نظر ما سخن ابن حجر حق و صواب است » (دروزه ، ١٣٨٣، ج١، ص٣٥١)، اما از نظر نگارنده ، نمی توان فضائل قرائت سوره های قرآن و نقش آن را در روح و روان انسان به صورت مطلق انکار کرد، ولیکن با توجه به آیاتی که ارزش علم را منوط به عمل کرده است (ر.
این سبب نزول نیز به دلایل زیر نارواست : اولا؛ دروزه خود در ادامه می نویسد: «مسلم و ترمذی از ام سلمه نقل کرده اند: وقتی این آیه نازل شد، رسول خدا(ص )، علی ، فاطمه ، حسن و حسین (ع ) را زیر کساء جمع کرد و فرمود: خداوندا، اینان اهل بیت من هستند، آنان را از پلیدی پاک فرما.
گزارشی که در شیوه بهره گیری دروزه از آیات مکی و مدنی و روایات سبب نزول در تفسیر الحدیث ارائه شد، نشان می دهد که تعصب فرقه ای موجب شده است که وی علیرغم وجود شواهد متقن ، حقایقی که بسیاری از مفسران اهل سنت نیز به آن اذعان کرده و دلایل روشنی بر صحت آن وجود دارد، را کتمان کند.