چکیده:
سعید نقشبندی یزدی ، متخلص به «سعیدا»، از شاعران غزلسرای سبک هندی یا اصفهانی قرن یازدهم هجری است .او خود را ریزه خوار خوان جامی، نظامی، سنایی و عطار دانسته، ارادتی خاص به خواجه شیراز می ورزید وبا صائب تبریزی، مراوده و دوستی داشت. دیوان سعیدا حاوی 4815 بیت در 5 قالب : غزل، قصیده، مثنوی، قطعه و رباعی است؛اما غزل سرایی عرصه هنری مسلم اوست؛ به طوریکه حجم زیادی از دیوانش را به این قالب اختصاص داده است(590 غزل). از نظر سبک شناسی می توان سعیدا را در غزل شاعر بحر رمل دانست، بحرهای مضارع و مجتث و هزج در مرحله بعد از آن قرار دارند.دراغلب غزل هایش از پرکاربردترین اوزان شعر فارسی بهره جسته است مثل رمل مثمن محذوف و مضارع مثمن مکفوف محذوف. البته چند غزل در وزن ضربی و تند یا خیزابی و پر تحرک به چشم می خورد که عواطفی شورانگیز و پر جذبه و حال همچون غزلیات قلندری مولانا را تداعی می کنند.
بحرهای غزل سعیدا جز رجز و مقتضب، در قصاید او هم دیده می شود. او مثنوی را در بحر سریع و قطعه را فقط در بحور مجتث ، خفیف و مضارع سروده است.در رباعی بیشتر از بحر هزج مثمن اخرب مقبوض ازل استفاده کرده است . در دیوان سعیدا اوزان دوری کمی دیده می شود و غالب اوزان او « جویباری » و ملایم اند.
در این مقاله سعی بر این است تا با کمک جدولهای آماری دقیق ، اوزان رایج و کم کاربرد بحرهای اشعار سعیدا معرفی و تحلیل شود و جایگاه او در سبک هندی تبیین گردد.
In this paper the story of “Rostam and Shaqad’ fromShahnameh، the masterpiece of Persian epic poetry، is analyzed on the basis of Van Dijk’s method of Critical discourse analysis (CDA). After the statement of the problem and the review of literature، CDA is introduced briefly and then Van Dijk’s method is represented in details. This part presents the theoretical structure of our analysis. Then along with a short review of the story، we have shown that the producer of this story has tried to understate the ingroup faults and negative points and the outgroup positive points and overstate outgroup faults and ingroup positive points by means of different discursive structures in the text. These strategies are called the ideological square by Teun Van Dijk. This ideological square shows that some part of reality in the texts can be ignored or falsified. Many of the classic Literature stories can be analyzed and reread by CDA approaches and this allows the addressees to look at and read back the stories from different viewpoints. This is also the goal fallowed in this paper.
خلاصه ماشینی:
"بررسی اوزان عروضی در ٥٨٤ مصراع رباعی از دیوان سعیدا / ٠/٥% اخرم اخرب ازل ٠/٥% اخرم اخرب مکفوف مجبوب / ٢% اخرم اشتر ازل / %3/5 اخرم اشتر ابتر / ٣% اخرم اشتر مکفوف اهتم ١% اخرب مکفوف محذوف ٠/٥ اخرب مکفوف ازل ١% اخرب اشتر مکفوف اهتم ١/٥% اخرب مکفوف محذوف مسبغ / %5 اخرب مکفوف اهتم / 14% اخرب مقبوض مکفوف اهتم / 20% اخرب مقبوض ازل / 13% اخرب مکفوف مجبوب / 13/5% اخرب مقبوض ابتر / 15% اخرب مقبوض مکفوف مجبوب / 6% اخرب مکفوف ابتر __________________________________________________________________ و) تک بیت ها ٢٠ تک بیت در دیوان سعیداست کـه گـاهی وزن مصـراع هـایش تشـویش دارد؛ مثلبیت زیر که در بحر رمل مثمن مقصور( فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فـاعلان ) اسـت و ترکیب « تیز ترا» شاید به صورت « تیز پرتر» صحیح باشد: کشت ما را انتظارت تیز ترا از نگاه در نظرهای رقیبان گو شود عالم سیاه (دیوان ، ص ٣١٩) بحر مجتث و رمل بیشتر است ؛ همچون بیت زیر در بحـر مجتـث مخبـون اصـلم مسبغ ( مفاعلن فعلاتن مفاعلن فع لن ) : ز خال پشت لب او تحیری دارم که این سپند در آتش چرا نمی سوزد (دیوان ، ص ٣١٩) جدول ٤."