چکیده:
روند مدرنسازی و ایجاد تحول بر اساس الگوهای غربی در نظام قضایی و نیز ترفیع موقعیت زنان در سطح اجتماع را میتوان به منزلة برجستهترین موارد اصلاحات در دهههای اولیة حکومت پهلوی برشمرد. با وجود این، در روند این تغییرات، به دلیل بینش مردسالارانة جامعه، در زمینة اصلاحات حقوقی و سیاسی به حقوق و مسائل زنان در بعد وسیع توجهی نشد. حتی در دورة مورد بحث، به دلیل سرکوبهای سیاسی و ناکامیهای حقوقی، زنان نتوانستند جنبشهای خودجوش و مقاومتهای مدنی گستردهای از خود نشان دهند. بنابراین بر خلاف همة تبلیغاتی که، در مورد دادن حق و حقوق به زنان و آزادی اجتماعی و سیاسی به آنها، میشد، عملا وضعیت سنتی زنان تغییر چندانی نکرد. این نوشتار در نظر دارد با روشی توصیفی ـ تحلیلی به بررسی جایگاه اجتماعی و حقوقی زنان بپردازد و در ادامه به بررسی عواملی بپردازد که به موجب آن، بهرغم روند مدرنسازی که در حکومت پهلوی دنبال میشد، تغییر چندانی در موقعیت، جایگاه و حقوق زنان ایرانی صورت نگرفت.
خلاصه ماشینی:
توجه به کسب مظاهر مدرنیت و روند مدرنسازی جامعه ، به عنـوان خواسـتۀ محـوری مردم و البته دولت مردان، موردی بود که از همان آغازین سـالهـای شـکل گیـری و تثبیـت حکومت پهلوی مورد توجه قرار گرفت ؛ به گونه ای که بایـد سـالهـای سـلطنت رضاشـاه پهلوی را دوران پیریزی یک نظام جدید دانست ؛ زیرا وی پس از رسـیدن بـه سـلطنت در سال ١٣٠٤ با ایجاد و تقویت سه پایۀ نگه دارندهاش، یعنی ارتش نوین ، بوروکراسی دولتی و پشتیبانی دربار، برای تثبیت قدرت خود گام برداشـت و بـیش تـر نـوآوریهـایی را کـه در سدههای گذشتۀ اصلاحگران و انقلابیون عصر مشروطه با توجه به برداشت هـای سـطحی و دوگانۀ خویش از مدرنیسم غربی پیشنهاد کرده بودند، اما کاملا عملی نشده بـود، بـه انجـام رسانید.
در همین راستا و با در نظر گرفتن پرونـدههـایی کـه زنان خواهان آنها بودهاند، به بررسی اطلاعات حدود ٣١٧ پروندة قضایی دورة تاریخی ١٣٠٠–١٣٣٢ شمسی، موجود در بایگانی راکد مرکز اسناد قوة قضائیه در تهران پرداخته ایم ، که از منظر اطلاعات کمی شامل اطلات زیرند: آمار کمی پروندههای موجود به نسبت هر سال: همانطور که گفتـه شـد کلاسـه هـای موجود مربوط به دوران تاریخی ١٣٠٠ تا ١٣٣٢، یعنی زمانی تقریبـا در حـدود سـی و سـه سال، که میتوان آن را تاریخ یک نسل نیز دانست ، است .