چکیده:
دکتر نجیب الکیلانی، نویسنده و شاعر معاصر مصری، فردی متعهد به اصول اسلامی است و تمام هنرش را در راه تبلیغ اندیشههای اسلامی و اخلاقی به کار گرفته است. الکیلانی را، به علت کثرت و تنوع آثار، از پیشتازان ادبیات اسلامی معاصر به شمار آوردهاند زیرا بیش از 80 عنوان کتاب در زمینههای رمان، داستان کوتاه، شعر، نقد، و پزشکی نوشته است. در این میان، رمانها و داستانهای کوتاه وی در ترویج مفاهیم اخلاقی در دنیای داستانهای عربی نقش مؤثری داشتهاند. الکیلانی، در برخی از رمانهایش، یا محور و موضوع اصلی را به مسائل زنان اختصاص میدهد یا توجهش به زن در خلال پرداختن به دیگر شخصیتها نمود مییابد. سؤال پژوهش این است که «زن در رمانهای نجیب الکیلانی چه جایگاهی دارد و چه ویژگیهایی از زن مورد توجه وی بوده است؟» مطالعۀ رمانهای نجیب نشان میدهد که زن مدنظر الکیلانی، ضمن حفظ شئونات اسلامی، در عرصههای مختلف سیاسی، اجتماعی، دفاع از وطن، و خانواده حضوری پررنگ دارد. نجیب الکیلانی در ارائۀ تصویری اسلامی از زن مسلمان تا حد زیادی موفق عمل کرده است؛ او به دنبال ارائۀ توصیفات مبتذل از زن نیست و هرجا از ویژگیهای جسمانی زن سخن گفته به قدر کفایت و ضرورت بوده و آن خصوصیات را در هالهای از عفت و قداست تصویر کرده است.
خلاصه ماشینی:
الکیلانی ، که خود از مبارزان راه آزادی وطن بوده ، در بسیاری از رمان هایش تصـویرگر اوضاع مقاومت است ؛ در برخی رمان ها، ضمن ارائة یک داستان ، هدف اصلی اش را تبلیغ و ترویج مفاهیم اسلامی قرار می دهد و شخصیت هایی را به خواننده معرفی می کند که دغدغة دین و ارزش های اسلامی دارنـد و در بسـتری دینـی بـه ایفـای نقـش خـود مـی پردازنـد.
برای نمونه می توان به إمرأة عبـدالمتجلی اشـاره کـرد کـه هرچنـد عنوان رمان به یک زن اختصاص یافته است اما، در بسیاری از بخش های رمان ، این همسـر اوست که نقش می آفریند، اساسا قصه با گفتار و حرکات عبدالمتجلی پیش می رود و شالودة اصلی رمان بر دوش وی نهاده شده است و همسـر عبـدالمتجلی (شخصـیت زن داسـتان ) صرفا تحت نام و لوای اوست که برای خواننده معنا پیدا می کند؛ نویسنده با دقت کـافی ، و حتی در مواردی موشـکافانه ، اعمـال ، افکـار، و رفتـار عبـدالمتجلی را توصـیف مـی کنـد، به طوری که خواننده گاهی تصور می کند نویسنده دچار افراط گشته است ، اما وقتی نوبت به توصیف اعمال همسر عبدالمتجلی مـی رسـد، خواننـده نـه فقـط توصـیف دقیقـی از ایـن شخصیت نمی یابد بلکه گاهی ممکن است خط سیر رمان مربوط به زن را گم کند، زیرا در فصل هایی از کتاب حضور زن را نمی بیند.