چکیده:
دولت موقت متشکل از نیروهای ملی (جبهه ملی) و ملی ـ مذهبی
(نهضت آزادی) بود. به نظر میرسد رفتارهای سیاسی این دولت از
پیشینهها و گرایشهای فکری و محفلی آنها نشأت میگرفت. برای
تبیین مسأله در این مقاله، ویژگیهای فکری و عقیقی این دو محفل
و مواضع سیاسی آنها در قالب دولت موقت و نیز مقایسه ویژگیها
و رفتارهای سیاسی آنها ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"به رغم حضور مجمع مسلمانان مجاهد ـ وابسته به آیةالله کاشانی ـ در اولین جبهه، در جبهههای بعدی غلبه با لیبرالهای غیر مذهبی بود؛ به طوری که جبهه ملی دوم بدون حضور مصدق موجودیت یافت، یا جبهه ملی چهارم که در آستانه فضای باز سیاسی رژیم، تمرکز اساسی سران آن ـ که برخی نیز در دولت موقت شرکت کردند ـ اساسا بر حقوق بشر و قانون اساسی بود و نظر اکثر آنها درباره همکاری با امام خمینی(ره) منفی بود.
38 در نتیجهگیری میتوان گفت که رفتار سیاسی ملیون در دولت موقت کم و بیش ملهم از انگیزهها و پیشینههای سیاسی آنها (عمدتا نهضت آزادی و جبهه ملی) بوده است و صرفنظر از مطالبی که در مورد مراکز موازی قدرت و یا سلب قدرت و فرصت به عنوان علل فروپاشی کابینه ذکر شده، تنشها و اختلافات درونی اعضای کابینه نیز قابل انکار نیست.
نوع مبارزه قانونمند (قانونی) جدول سه: مواضع سیاسی موضوعات/محفل جبهه ملی نهضت آزادی رفراندوم جمهوری اسلامی رفتار معترضانه انتقاد عملکرد نخست وزیر انتقاد و هشدار عمدتا حمایت و توجیه عملکرد رادیو و تلوزیون انتقاد از گرایش مطالب (سانسور) عمدتا دفاع و توجیه قانون مطبوعات انتقاد (به عنوان محدودیت) ضرورت برخی محدودیت ها41 ساختار مجلس خبرگان مخالفت/انتقاد شدید توجیه/مخالفت ضمیمه انتخابات خبرگان اعلام عدم شرکت شرکت و اکتفا به انتقاد برخورد با وابستگان قدرت انتقاد شدید انتقاد تعامل با عناصر چپ همنوایی و نزدیکی تاکتیکی تأیید نکردن اقدامات غیر قانونی نوع حکومت دموکراسی (جمهوری) دموکراتیک اسلامی پینوشتها 1."