چکیده:
در دهههای اخیر، نرخ باروری در ایران، به دلیل عوامل مختلف، تغییرات چشمگیری داشته و در این میان افزایش مشارکت زنان در نیروی کار و اشتغال مدرن نیز تغییراتی را در رفتار باروری ایجاد کرده است. از سوی دیگر، زنان شاغل نیز با چالشهای مختلف در زمینۀ فرزندآوری دست به گریباناند. بر این اساس، پژوهش حاضر در یک مطالعۀ کیفی و برپایۀ روش نظریۀ مبنایی و استفاده از شیوة نمونهگیری هدفمند، چالشهای پیش روی زنان شاغل در فرزندآوری را بررسی کرده است. مشارکتکنندگان در این پژوهش را 24 زن متأهل شاغل در بخش دولتی و خصوصی و در سنین 24 تا 36 سال تشکیل میدهند. دادههای پژوهش با استفاده از تکنیک مصاحبۀ عمیق و نیمه ساخت یافته گردآوری شده است. از جمله سؤالات محوری این پژوهش عبارتاند از: عوامل تعیینکنندۀ چالشهای فرزندآوری زنان مطالعهشده چه بوده است؟ راهبردهای زنان شاغل در مواجهه با چالشهای فرزندآوری چه بوده است؟ پیامدهای این وضعیت چیست؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که زنان شاغل با چالشهای برونشغلی و چالشهای درونشغلی در زمینۀ فرزندآوری مواجهاند که کنشهای آنها را به سمت کمفرزندی بهمثابۀ سبک زندگی سوق میدهد. سوژههای پژوهش، کمفرزندی را جزء تفکیکناپذیری از رفتار اجتماعی و سبک زندگی کنونی محسوب میکند.
خلاصه ماشینی:
چالش های فرزندآوری زنان شاغل در یک مطالعۀ کیفی محمد اسحاقی ١، سیده فاطمه محبی٢*، شهربانو پاپینژاد٣، زینب جهاندار 4 چکیده در دهه های اخیر، نرخ باروری در ایران ، به دلیل عوامل مختلف ، تغییرات چشمگیری داشته و در این میان افـزایش مشارکت زنان در نیروی کار و اشتغال مدرن نیز تغییراتی را در رفتار باروری ایجاد کرده است .
از جملـه سـؤالات محـوری ایـن پـژوهش عبـارت انـد از: عوامـل تعیین کنندة چالش های فرزندآوری زنان مطالعـه شـده چـه بـوده اسـت ؟ راهبردهـای زنـان شـاغل در مواجهـه بـا چالش های فرزندآوری چه بوده است ؟ پیامدهای این وضعیت چیست ؟ یافته های پژوهش نشان میدهد که زنان شاغل با چالش های برون شغلی و چالش هـای درون شـغلی در زمینـۀ فرزندآوری مواجه اند که کنش های آن ها را به سمت کم فرزندی به مثابۀ سبک زندگی سـوق مـیدهـد.
هرچند نرخ اشتغال زنـان در ایـران در حد پایین است و تأثیرگذاری این عامل بسیار کمتر از سایر عوامل نظیر افـزایش تحصـیلات زنان و افزایش سن ازدواج است ، مطالعۀ چالش های مربوط به فرزندآوری زنان شـاغل بـه منزلـۀ یک عامل جزئی اثرگذار میتواند گامی علمی در جهت تبیین علل کاهش «نرخ باروری کل » در کشور محسوب شود.
از جمله شـرایط نـامطلوبی اسـت کـه برخـی زنـان شـاغل در زمینـۀ فرزندآوری مطرح کرده اند؛ به گونه ای که این وضعیت های شغلی در تصمیم گیـری آن هـا بـرای داشتن فرزند یا فرزند بیشتر تأثیرگذار بوده است ، به ویژه اگر کسب شغل از نظر فرد یک فرصت و موفقیت اجتماعی قلمداد شود: ـ ساعات کاریم زیاده .